1940 tot 1945

De bus bij Oegstgeest

De Nederlandse militairen hebben in mei 1940 geen schijn van kans. Voor sommigen eindigt de eerste dag van de oorlog al met de dood. Eén van die slachtoffers is Aaldrik Wijsbeek, een 19-jarige Pekelder. Op de dag dat hij gemobiliseerd wordt, huilt hij: 'Ik zai Pekel nait weer.'

Op 10 mei 1940, de vrijdag van de inval van de nazi’s, is een bus met 39 gemobiliseerde soldaten op weg naar de militaire basis Valkenburg nabij Den Haag. Bij de Postbrug tussen Sassenheim en Oegstgeest bombarderen de Duitsers om drie uur in de middag de colonne van drie bussen. Zestien militairen uit de voorste bus, onder wie Aaldrik en de chauffeur, zijn op slag dood. Zevenentwintig raken gewond, van wie er later vijf aan hun verwondingen bezwijken. Een van de overlevenden is Abel Sanders, ook uit Pekela. Hij herstelt en belandt in het verzet. Lang blijft zijn verzetswerk bij de bezetter onopgemerkt, maar kort voor de bevrijding, op 15 maart 1945 – zijn verjaardag – arresteren de Duitsers hem en sluiten hem op. Hij deelt een cel met de kunstenaar Hendrik Nicolaas Werkman, met wie hij een paar weken later ook tegelijk gefusilleerd wordt bij Bakkeveen.

De bus bij Oegstgeest

De gebombardeerde bus met militairen op 10 mei 1940 om 15.00 uur bij de Postbrug op de grens van Sassenheim en Oegstgeest. - Foto: Dick Breedijk