Macht & Pracht

1900

Kropswolde door de lens van de meester

De Groninger Archieven beheren naast vele archieven een grote collectie foto's. Van bijna elke plaats zijn afbeeldingen in deze verzameling te vinden. In 1992 is een grote serie foto’s van Kropswolde aan de collectie van de archieven toegevoegd. Een zestigtal originele afdrukken uit de periode rond 1900, gemaakt door H.J.L. Kloosterhuis. In vergelijking met andere plaatsen is dit een hele vroege serie. Maar het meest opvallende is wel de onderwerpskeuze van de fotograaf. Hij maakte onder andere foto’s van spelende kinderen en dorpsbewoners aan het werk. De collectie Kloosterhuis geeft zo een uniek beeld van het leven in een dorp honderd jaar geleden. Een deel van deze collectie vindt u in het dossier.

Kropswolde door de lens van de meester

Dorpsgezicht, uitsnede - Foto: H.J.L. Kloosterhuis, www.beeldbankgroningen.nl (818-08126)

Henricus Jacobus Leo Kloosterhuis werd geboren op 15 maart 1867 in Groningen. Volgens het bevolkingsregister van Hoogezand was Kloosterhuis in het schooljaar 1893 werkzaam als onderwijzer aan de dorpsschool van Kropswolde. Hij was vrijgezel en woonde in bij hoofdonderwijzer D. Scharft. Deze hoofdmeester woonde met zijn gezin, en later nog twee onderwijzeressen, in het huis voor de school. Later trok Kloosterhuis nog bij de weduwe W. Addens in. In het voorjaar van 1906 is hij naar Willemsoord bij Steenwijk vertrokken. Hij heeft zijn foto's dus ergens in de periode 1893-1906 gemaakt. De fotografie bestond toen al lang. In onze provincie waren diverse beroepsfotografen actief. Rond 1900 was fotografie echter nog niet een alledaagse liefhebberij. Kloosterhuis zal dus bij een fotograaf in de leer zijn geweest om de techniek onder de knie te krijgen.

Met plezier staan de kinderen voor meester Kloosterhuis op een rijtje - Foto: H.J.L. Kloosterhuis, www.beeldbankgroningen.nl (818-25102)
Met plezier staan de kinderen voor meester Kloosterhuis op een rijtje - Foto: H.J.L. Kloosterhuis, www.beeldbankgroningen.nl (818-25102)

Dichtbij huis

Gezien de foto’s lijkt het erop dat Kloosterhuis zijn directe werk- en woonomgeving heeft willen vastleggen. De collectie omvat een aantal dorpsgezichten, de school en kinderen en mensen aan het werk: de bakker, de smid en bouwvakkers. Mensen die hij dagelijks zal hebben gezien omdat het zijn buren waren. Misschien dienden de foto's als herinnering en heeft hij ze gemaakt toen hij in 1906 uit Kropswolde vertrok. Hoe dan ook, fotografisch talent had Kloosterhuis zeker. De beelden zijn van uitzonderlijke kwaliteit, met oog voor compositie en detail. Op een van de klassenfoto's komt de fotograaf zelf voor. Hij is de jongeman met de garibaldi (bolhoed) rechts. Ook staan hoofdmeester Scharft en de twee onderwijzeressen op deze foto. Kloosterhuis heeft het RHC Groninger Archieven 60 prachtige foto’s nagelaten.

Op het kerkhof - Foto: H.J.L. Kloosterhuis, www.beeldbankgroningen.nl (818-20710)
Op het kerkhof - Foto: H.J.L. Kloosterhuis, www.beeldbankgroningen.nl (818-20710)