Kloosterburen is één van de katholieke enclaves op het verder gereformeerde en hervormde Hoogeland. De naam verwijst naar de twee kloosters die hier hebben gestaan. De Premostratenzers stichtten hier in 1175 een monnikenklooster (Oldeklooster) en in 1204 werd even verderop voor nonnen Nijenklooster opgericht. Toen heel Nederland in 1594, op last van Prins Maurits, overging tot het protestantisme, werden de kloosters verwoest en alleen de kerk van Oldeklooster bleef overeind. Ook die kwam in handen van de protestanten.

Toch hielden katholieken rond Kloosterburen vast aan hun geloof, zij bleven in het geheim samenkomen. In de 18^e eeuw waren de scherpe kantjes er wat af en werden zij gedoogd, waarna in 1842 weer een katholieke kerk in Kloosterburen kon worden gebouwd. Zo ontstond er een katholieke enclave op het protestantse Groningerland.

Carnaval

Carnaval, met als slot de vastenavond (vette dinsdag), is een katholiek feest om, voorafgaand aan de vastentijd, alle voorraden vlees (carne) en alcohol op te maken. In Kloosterburen werd hier altijd op Groningse, sobere, wijze gevolg aan gegeven. Hoe daar verandering in kwam vertelt Erik Werkman, voorzitter van Carnavalsvereniging Oldeclooster.

In de zestiger jaren verhuisde zuiderling Cees van Noort naar Kloosterburen, waar hij het café overnam en wat meer leven in de brouwerij bracht. Hij organiseerde feestavonden voor de plattelandsjongeren en daar kwam als thema-avond ook een carnavalsfeest bij. Dat sloeg aan, werd een aantal jaren herhaald en groeide langzaam uit. In 1970 besloten enkele heren, waaronder Cees van Noort, carnavalsvereniging Oldeclooster op te richten volgens de protocollen van het zuiden van het land.

Het begon met kleine wagentjes, die met wat loopgroepen en de muziekvereniging een paar rondjes door Kloosterburen gingen. Maar de groei zat erin. In 1976 reikte Cees van Noort voor het eerst een trofee, de ‘Cevano kronkeloar’, uit aan de mooiste wagen en sindsdien werd elk jaar een optocht gehouden, die later niet meer alleen voor katholieken was.
Erik: ”Eerst wel, voor Kruisweg bijvoorbeeld, waar hoofdzakelijk gereformeerden woonden, was het uit den boze, zij deden niet mee met zo’n katholiek feest. Ze hebben wel eens geprobeerd om door Kruisweg te rijden maar daar was geen sprake van. Maar het geloof speelt nu niet zo’n rol meer, Kruisweg doet nu ook volop mee.“

Carnaval anno nu

Kloosterburen en de omringende vier dorpen zijn verdeeld in tien wijken die elk een praalwagen maken. De elfde wagen is voor Prins Carnaval, gevolgd door loopgroepen en bouwgroepen. Loopgroepen hebben in de wijk geld opgehaald voor de wijkwagens en bouwgroepen zijn groepjes die zelf een wagentje bouwen.

De opbrengst van de 11-kamp in januari, spelletjes waaraan alle wijken mee doen, gaat voor een deel naar de wijken. En natuurlijk ondersteunt de plaatselijke middenstand met materiaal.
In de week vóór carnaval is er een feestavond voor cliënten van Opmaat in Bedum en tegelijkertijd is er ‘kleintje carnaval’ voor de jeugd in Kloosterburen. Donderdags bezoekt de prins met volgelingen de lagere school, waarna op vrijdag het carnaval écht begint. Dan wordt de prins opgehaald om in het Kronkelhoes van de burgemeester van gemeente De Marne symbolisch de sleutel van het dorp in ontvangst te nemen. Kloosterburen heet dan vijf dagen KRONKELDÖRP. Het hoogtepunt is de optocht op zondag.

Saamhorigheid

Het carnaval zorgt voor saamhorigheid en gezelligheid in de dorpen. Maandenlang werken er minimaal 150 mensen avond aan avond aan de praalwagens. Oud en jong worden erbij ingeschakeld; de kinderen krijgen al jong het knutselen, timmeren, lassen en wat al niet meer in de vingers. Zo heeft ook de Jeugdsoos een eigen wagen.

Erik: “Ja, carnaval is wel on-Gronings, er zijn echt wel mensen die er niks mee hebben, maar 95% van de bewoners steunt de vereniging, Toch is het wel anders dan in het zuiden. Hier gaat het leven gewoon door.”