Macht & Pracht

1914

Het Feithhuis, getekend door Louise Feith

Tegenwoordig is het een café-restaurant, maar tot 1914 werd het Feithhuis aan het Martinikerkhof 10 in Groningen nog bewoond. De laatste bewoners waren rijksarchivaris Johan Adriaan Feith, zijn vrouw Henriëtte Pauline Gockinga en hun vierkinderen. Eén van hun dochters, Louise (1890-1961), legde het huis in de periode 1912-1914 zowel van binnen als van buiten zorgvuldig vast voor het nageslacht. In 75 aquarellen en tekeningen, overwegend in kleur, geeft Louise ons een rondleiding door het huis waarin zij opgroeide. 

Het Feithhuis, getekend door Louise Feith

Een van de woonvertrekken van het Feithhuis, geschilderd door Louise Feith.

Hoewel er zwart-wit foto's bestaan van het interieur van het Feithhuis, geeft Louises album met aquarellen en tekeningen een vollediger en bovenal uniek beeld van het leven in een vroeg twintigste eeuws huishouden in de hogere kringen in Groningen. Louise heeft letterlijk alle vertrekken in het huis geschilderd. Niet alleen de rijkelijk ingerichte en gedecoreerde woonvertrekken van de familie komen aan bod, ook de gangen, keuken, wasruimtes en slaapkamers van de bedienden tekende zij nauwkeurig na. 

Foto-album

Louises schilderboek is als een modern foto-album. Het opent met een kleine kleurpotloodtekening van de voorkant van het huis, met daaronder een korte inleiding: '75 aquarellen en teekeningen in en vanuit het huis Martinikerkhof 10 van 1889 tot 1914 bewoond door Jhr. Mr. Johan Adriaan Feith, Rijksarchivaris van de stad en provincie Groningen'. Vervolgens stappen we via de voordeur het huis binnen. We bekijken de gang en wandelen daarna van vertrek naar vertrek, via gangen, overlopen, trappen en openstaande deuren. Ook het Zwitserse tuinhuiskomt aan bod. 

Pagina na pagina leidt Louise ons rond in het huis van haar vader. We zien zitkamers met stemmig donderbruin behang en zwaar uitziende rode tafelkleden. Overal hangen schilderijtjes en staan beeldjes en foto's in versierde lijstjes. De lampenkappen zijn van gekleurde geplooide stof. In alle kamers staan, soms bijzonder rijk versierde, schouwen. We zien zelfs een geschilderd portret van Louises vader.

Rijkelijk versierd

Behalve de duidelijk eind negentiende eeuws ingerichte vertrekken is er ook een kamer in de bonte Lodewijk XIV stijl. Deze kamer is waarschijnlijk ingericht in 1729 door Hendrik Trip, een voormalige eigenaar. De vloerbedekking is hier versierd met kleurrijke bloempatronen en ook de deuren zijn rijkelijk versierd met goudkleurige krullen. De dienstvertrekken steken hierbij sterk af. Deze zijn juist sober en doelmatig. Achterin het schilderalbum zit een aantal voorbeelden van het behang dat in het huis is aangebracht. Behalve met het donkerbruine ruwharige behang dat we herkennen in veel vertrekken, waren de wanden van het Feithhuis ook bedekt met robuuste reliëfmotieven en fijne bloemdecoraties. 

Louise heeft haar geboortehuis zó nauwkeurig vastgelegd dat we regelmatig kamers en gangen vanuit verschillende hoeken kunnen bekijken. We lopen als toeschouwer een kamer binnen en draaien ons vervolgens om zodat we ook de deur kunnen zien waardoor we het vertrek zijn binnen gekomen. Ook bekijken we de achterkant van het huis en zien we het uitzicht op de daken van aangrenzende huizen en op de Martinikerk. Ook de details in alle kamers heeft Louise opgetekend. In haar eigen zitkamer zien we een muur volgeplakt met kleine foto's en knipsels. Boven haar schrijfbureau hangen schilderijtjes en waaiers. Op iedere aquarel is het alsof de bewoners net even de kamer uit zijn gelopen, want mensen zien we niet. Het enige teken van hun aanwezigheid is een eenzame pet aan een haakje, lege bedden, een verlaten naaimachine en een lege tuinstoel naast een openstaande deur.

Het complete aquarellenboek van Louise Feith is te zien op de website van RHC Groninger Archieven.

De keuken, door Louise Feith.
De keuken, door Louise Feith.