Macht & Pracht

1930 tot 1960

Holt bie Menkemoabörg

In het artikel 'Lyrisch van een goed stuk hout' uit het Dagblad van het Noorden (15-11-2003), vertelt restaurateur en 'huismeester' Geert Mertens over de restauratie van houten meubels en lambriseringen van de Menkemaborg. Hij kan, zoals de titel van het artikel al verraadt, lyrisch worden van een mooi stuk hout. In het artikel vertelt Mertens dat hij in Amsterdam een mooi stuk oud eikenhout heeft gevonden dat gebruikt kan worden voor een restauratie. inspireerde Kunny Luchtenberg uit Uithuizen tot een herinnering aan haar schoonvader, die wagenmaker was.

Holt bie Menkemoabörg

Schoonpa Luchtenberg bie 't Viskenij, woar stammen wotterd werden. - Foto: K. Luchtenberg

Onbewust denk ik bie t lezen van dit stukje aan mien schoonpa. 't Is dizze moand net n joar leden dat e oet tied komen is. Behaalve veul mooie herinnerns, zit we nou ook mit d’aarvenis van n schuur vol holt. Wie mouten Geert Mertens mor ais bellen, hai kin der veurvaast wel wat van bruken. En zeker mit instemmen van pa, omreden Menkemoabörg lopt as n rode droad deur zien leven hìn. n Vroaggesprek mit d’olle boas is nait meer meugelk, mor zien melkkrukjes, keersenstanders en mooi draaiwaark, binnen woare relekwieën. Dij hebben we ale doagen nog om ons tou.

Hai was van oldsheer woagenmoaker en koeper en mouk boerenwoagens, wipkaren, mor ook stoalen veur schoppen en aander boerenraif. Holt was belangriek bie dit waark. In t viskenij, bie Börg werden bomen ‘wotterd’, om te veurkomen dat t holt scheuren ging. Boom wer onder n ‘Maal Jaan’, n kaar mit twij haile grode roaden aan weerskanten hongen en zo wer boom noar t holtstek brocht. In ale bomen zag e mooie laange planken en hai kon joe zo zeggen, houveul spaiken der oet n stuk holt moakt worden konden.

Dou schoonpa older wer, begon e aal meer over vrouger te vertellen. Op oljoarsoavend hebben wie aaltied vuurkörf aan in toen. Doar haar e nog wel n verhoal over. Vrouger op oljoaroavend kwamen bie zien ollu, mìnsen aan deur. Dij vrougen om n achteraanstuk. Dit waren worrels van n boom en nait van t beste holt. Woagenmoaker kon doar nait veul mit begunnen. Mìnsen kregen din in hoes n klòkje en gingen mit zo’n achteraanstuk noar hoes. t Wer aanstoken en t braandde in kaggel, terwiel t olle joar in t nije overging.

Der staait ain haile laange aaiken boom aan Oostkaant van bossingel. Doar holden wie aaltied even stil as wie onze zundagse loopke ‘om bos tou’ moaken. Wie stappen overzied van t pad òf, vuilen even aan boom, strieken over stam hìn en kieken omhoog. En ieder moal kriegen wie weer t zulfde verhoal te heuren: "Dij wol de opa van mien pa doudestieds al kopen," vertelt mien man din, "mor t is der nooit meer van komen." Nee, en t komt der ook nait meer van. De leste woagenmoaker van Oethoezen ligt op t kerkhof, mor wel zo dat e vanoet zien plekje t zicht het op Menkemoabörg.

Mertens besloet zien betoog in kraant mit, dat ze in Amsterdam n mooi stuk aaiken aankocht hebben. ’Hout dat nog op de natuurlijke manier is gegroeid’, volgens zien zeggen. Nou din wait e nait wat veur netuurleke bomen e in zien aigen singel stoan het en nog bie ons in schuur liggen. Wie mouten hom toch mor ais bellen...

<p>Maal Jan van Luchtenberg. - Foto: K. Luchtenberg</p>

Maal Jan van Luchtenberg. - Foto: K. Luchtenberg

Collectie Groningen: houtsnijwerk op de Menkemaborg