Lief en leed op de Fraeylemaborg
Nog maar weinig borgen waren aan het eind van de negentiende eeuw in hun oude glorie bewaard gebleven. Een bijzondere plaats nam hier de Fraeylemaborg in, die met bijgebouwen, landerijen en een fraai park de eeuwen wel had doorstaan. De 29-jarige Abraham Johan (“Jan”) Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren (1838-1882) erfde het landgoed in 1867 van zijn oudtante.
Jan van der Hoop was toen nog ongetrouwd, maar zijn zeven zusters deden bij toerbeurt voor hem de huishouding in de borg. Dit duurde een aantal jaren, totdat hij de jonge Geertruida (“Truus”) Ketelaar (1846-1925) een aanzoek deed. Ze trouwden op 7 augustus 1873 in Rotterdam, waarna voor de jonge borgvrouwe een heel nieuw leven begon.
Terugkomend van de huwelijksreis in de Harz, reed het paar in de barouchet vanaf de stad Groningen door de Woldstreek en genoot van de fraaie omgeving. Na de stoere kerk van Slochteren met zijn vrijstaande toren was het park van de Fraeylemaborg met zijn langgerekte vorm al van ver zichtbaar.
Steen cadeau
Bij de Fraeylemaborg aangekomen stond de hele dorpsbevolking klaar voor een feestelijk onthaal. Natuurlijk waren de pachters van de borgheer present om het jonge paar te ontvangen. Vijf boerderijen bezat Jan van der Hoop, waarvan hij vier verpachtte en eentje zelf als proefboerderij beheerde. Eén van zijn pachters aan het nabijgelegen Padje stond vooraan. Het was boer Hartenhof, een man met wie de borgheer een bijzondere interesse deelde. Steeds op zoek naar oude stenen, gebogen naar de grond, was hij een karakteristieke figuur in de omgeving. Hartenhof diepte uit zijn broekzak een vuurstenen bijl op en gaf deze cadeau aan het jonge bruidspaar.
Een ander bewoner van het Padje, boer Geertsema, was ook bij het welkom aanwezig. Met hem deelde de jonge borgheer een andere passie: de tuinarchitectuur. Samen hadden ze hele discussies gehad over de Engelse landschapsstijl en over de verschillende aspecten daarvan in hun eigen tuin en park. De slingertuin van de Geertsemaheerd was weliswaar veel kleiner dan het Fraeylemapark, maar een juweel op zich.
Bruisend
De jonge borgvrouwe was gewend aan het leven in een drukke stad met een gezellige familiekring en kwam nu op een afgelegen borg met slechts enkele notabelen als relatie. Gelukkig vroeg het huishouden in de borg al haar aandacht en moest ze leiding geven aan flink wat personeel. Tussen 1875 en 1880 werden bovendien vijf kinderen geboren en bruiste de Fraeylemaborg van leven.
Ter ontspanning wandelde de borgvrouwe graag in het Slochterbos en genoot daar van de fraaie aanleg en de bijzondere bomen en planten. Vooral het verste deel van het park had haar voorliefde, waar ze de romantische berg kon beklimmen met uitzicht op de open plekken in het park. Als ze de andere kant op keek zag ze nog net een lage streek in de buurt van de “Private weg van het Huis te Slochteren” naar Noordbroek. Zou dat misschien een pingo-ruïne zijn ? Rond de immense stam van de eeuwenoude Kinderboom was een bank geplaats, waar mevrouw Van der Hoop graag even uitrustte.
Zorgen
Op de terugweg liep ze graag door de diagonale zichtas en zag dan al van verre de roomwit gestucte borg. Volgens overlevering keek deze zichtas naar de andere kant uit op de kerk van Noordbroek, maar hoe ze ook tuurde, een kerk kon ze toch niet ontwaren. Ook zonder dat was het doorzicht prachtig. Alleen jammer dat het snoeien van zo’n zichtas zoveel arbeid kostte, jaar in jaar uit. Zorgen als deze zouden de jonge borgvrouwe al spoedig extra belasten. Want in het voorjaar van 1882 overleed plotseling haar man aan longontsteking. Zij bleef achter met de zorg voor vijf jonge kinderen en een bewerkelijk landgoed. Zij slaagde hierin, door de koers van haar man vastberaden door te zetten en loodste het landgoed Fraeylemaborg de 20ste eeuw in.
