Op de Kloosterenclave zal het een drukte van belang zijn. Het is feest dit jaar en dat moet gevierd worden. Dus klinkt er muziek van draailier, fluit, doedelzak of harp. Er wordt ook gewerkt. Ambachtslieden demonstreren hun vak en brengen hun producten aan de man. Op de markt prijzen handelaren hun waar aan: huiden, voorwerpen van bewerkt leer, potten, sieraden van goud en zilver. Het ruikt er heerlijk naar versgebakken brood. Maar ook bedelaars en zakkenrollers zijn op de drukte afgekomen, dus pas op! In de kampementen wordt geleefd. Hele gezinnen doen hun dagelijkse dingen. Kinderen spelen of helpen hun ouders met het bewerken van leer of het kaarden van wol. Vrouwen doen de was of zijn aan het koken boven een houtvuurtje.

Honderden re-enactors hebben het middeleeuwse tot levenskunst verheven en geven een authentiek beeld van 500 jaar geleden, doorgevoerd tot in de kleinste details. Want dat is het kerndoel van Stichting Middeleeuws Ter Apel: bezoekers van nu moeten hetzelfde voelen, ruiken en proeven als bezoekers aan de jaarmarkt in de middeleeuwen. Maar daar is een lange weg aan vooraf gegaan.

Heyboer en Brood

Al vanaf de jaren 80 worden er 'middeleeuwse' activiteiten georganiseerd rond het oude klooster. Om daar structuur en regelmaat in te brengen wordt op 31 oktober 1994 de Vereniging Middeleeuws Ter Apel (META) opgericht.

Het bestuur zet de grote lijnen uit; leden denken mee en dragen ook financieel een klein steentje bij. Maar de inkomsten komen toch voornamelijk uit de wisselende omzet in de taveerne tijdens de evenementen. Het sluitend krijgen van de begroting is elk jaar een spannende factor. Een mooie bijdrage van de Rabobank geeft verlichting. Ook een kunstveiling in het Klooster in 1997 geeft even wat lucht. Kunstwerken van regionale kunstenaars, maar ook werken van Anton Heyboer en Herman Brood komen onder de hamer en het resultaat is een opbrengst van maar liefst 17.000 gulden.

Dixies

Spil van het evenement is eind vorige eeuw nog de Middeleeuwse Bruiloft. Bruidspaar en hun gasten in historische kledij; met trompetgeschal aangekondigd en in stijl in de echt verbonden. Ook het Klank en Lichtspel, ’s avonds in het donker met de oude kloostermuren als decor, is een vast item.

Steeds meer bezoekers genieten van vuurspuwers, jonkvrouwen, pottenbakkers, een schaapherder met kudde, bedelaars, melaatsen en soldaten die kanonnen laten bulderen. Dat geeft praktische problemen. Het Boschhuis, dat genereus het sanitair beschikbaar stelt, kan de toestroom van toiletbezoekers niet meer aan. Het toenmalige bestuur van het Klooster wil haar voorzieningen niet beschikbaar stellen. Er moeten Dixies ingehuurd worden; een flinke kostenpost.

Van vereniging naar stichting

Rond de eeuwwisseling verhuist het evenement van juni naar september. Noodgedwongen, omdat de onmisbare scouting door pinksterkamp en vakantie anders niet mee kan doen. Maar het bevalt goed en is zo gebleven.

Tien jaar na de oprichting van META komt de vereniging in zwaar weer. Bouwwerkzaamheden aan de nieuwe vleugel van het Klooster, slechte afwatering van het terrein waardoor editie 2001 bijna in het water valt. Onenigheid in het bestuur maakt bovendien dat drie bestuursleden aftreden.

Even staat het evenement op losse schroeven, maar met het opheffen van de vereniging in het voorjaar van 2003 en het oprichten van de stichting tegelijkertijd, denkt men in de toekomst slagvaardiger te kunnen optreden. In 2004 wordt het evenement tweedaags. Op zaterdag de markt en het entertainment; de zondag krijgt een cultureel karakter. Aan enthousiasme ontbreekt het niet en het heffen van entree moet een einde gaan maken aan de financiële onzekerheid.

Een lespakket voor scholen, het Aikeproject, maakt het stichtingsbestuur nog standvastiger in de doelstelling: niet de middeleeuwen een beetje naspelen, maar kloppend verbeelden. Men gaat nog strenger toezien op authenticiteit. Horloges, gympies, ‘verkeerde’ stoffen zijn echt taboe.

Genoeg reden voor feest

Het invoeren van thema’s vanaf 2010 geeft de mogelijkheid om ieder jaar weer te kunnen verrassen. Recht en Onrecht, Smaak van de Middeleeuwen, Middeleeuwse Gezondheidszorg en De Jacht, om er een paar te noemen. Er wordt in steeds grotere mate gewerkt met re-enactors, groepen die uit alle delen van Europa komen om Middeleeuws Ter Apel luister bij te zetten.

De organisatie wordt steeds ingewikkelder. Waar komen de kassa’s, kampementen, ambachtslieden, het slagveld, het kinderplein? Maar ook praktische zaken als wegafzettingen, verkeersplan, bewaking, EHBO moeten geregeld worden. Vanaf 2016 krijgt de stichting hulp van de SESAM academie. Na reorganisatie wordt er nu gewerkt met 35 coördinatoren die samen met een groep vrijwilligers verantwoordelijk zijn voor een eigen deel van het evenement. Stichting Middeleeuws Ter Apel is volwassen geworden na 25 jaar. De geoliede vrijwilligersorganisatie is klaar voor de volgende decennia.

Alles onder controle. Het feest kan beginnen!