Theater te Water werd in 1982 opgericht. Just Vink droomde als Haags schooljongetje al van een carrière als schoolmeester die zijn leerlingen mee uit varen nam. In 1977 kocht hij een schip om er een theater op te beginnen en in 1982 was Theater te Water een feit. Op 3 augustus werd de eerste voorstelling gespeeld in de haven van Terschelling.

De geur van touw en teer

De voorstellingen op het schip, inmiddels omgedoopt tot Verwondering, waren al snel een succes. Mensen gingen graag het trappetje af naar het ruim, om in de geur van touw en teer, te genieten van zo’n Theater-te-Water-stuk. De formule waarbij klassieke verhalen of toneelstukken op een toegankelijke humoristische wijze werden gebracht, maar waarbij ook serieuze onderwerpen niet werden geschuwd, sloeg aan.

De grote doorbraak voor Theater te Water kwam in 1984, toen het gezelschap subsidie kreeg in het kader van het provinciale kunstproject ‘Groningen Manifest’. Er werden zo’n vijftig drukbezochte voorstellingen gespeeld in dorpen en plaatsen door de gehele provincie. Er kwam landelijke pers en landelijke televisie. Friesland en Drenthe werden aan de speellijst toegevoegd, en zelfs Amsterdam en Rotterdam werden vijf jaar op rij aangedaan door het gezelschap.

De vraag naar meer optredens werd steeds sterker en vanaf 1992 kwam er daarom een wintervoorstelling. Met een bus en een klein reisdecor werd er naar de dorpen gereden en daar speelde Theater te Water dan in dorpshuizen en dorpscafé’s. In de zomer leefden de acteurs als een soort kermisgezelschap aan boord van het schip, in de winter aten ze vaak in het dorp bij mensen thuis. Zo ontstond een hechte band met het publiek en de voorstellingen waren een jaarlijks terugkerend hoogtepunt op de dorpsagenda.

Prijzen

In 2007 bestond Theater te Water 25 jaar en werd Vink onderscheiden met een Ridderorde vanwege zijn verdiensten als schrijver, regisseur en artistiek leider van Theater te Water. Ook ontving hij in 2004 de Wessel Gansfortprijs en in 1996 kreeg Theater te Water de Drentse Cultuurprijs. Ter ere van het 25-jarig jubileum werd het stuk Theater te Water speelt Theater te Water gespeeld, waarin de spot werd gedreven met het theater zelf. In hetzelfde jaar kwam het boek Volop Verwondering uit, een verzameling van beeldmateriaal en beschrijvingen vanaf de beginjaren tot 2007.

Door de jaren heen speelde een groot aantal jonge spelers bij het theater. Sommigen van hen mochten later zelfs regionale of landelijke beroemdheid genieten. Zo speelden Bert Visscher, Halina Reijn, Alina Kiers, Frank den Hollander (Rooie Rinus) Arno van der Heide en Miranda Bolhuis één of meerdere voorstellingen bij Theater te Water.

Na 35 seizoenen Theater te Water hield Just Vink het op achtenzestigjarige leeftijd voor gezien. Op 1 oktober 2016 verwelkomde 'de Verwondering' de laatste bezoekers aan boord. Het tijdperk Theater te Water werd in het weekeinde van 3 en 4 december van dat zelfde jaar definitief afgesloten met twee laatste voorstellingen in de Groningse stadsschouwburg: ‘De Verbijstering Voorbij’.

Stichting Beeldlijn maakt onder regie van Saskia Jeulink een documentaire over 35 jaar Theater te Water. De productie gaat in augustus 2017 op Noorderzon in première. Vanaf september wil Beeldlijn met de film een tour maken langs de noordelijke film- en dorpshuizen.

Bronnen:
Inki de Jonge, 'De kunst van spelend varen', Dagblad van het Noorden, 3-10-2016
Leeuwarder Courant, 5 augustus 1982
www.theatertewater.nl