Aleida Jantiena Jansen werd als tweede van vijf kinderen geboren in een arbeidersgezin in Groningen. Haar vader was treinconducteur. In het najaar van 1914 begon ze als onderwijzeres te werken op een school in Zuidlaren. Meteen na de Eerste Wereldoorlog en gedurende het interbellum was ze nauw betrokken bij verschillende clubs en verenigingen in het sociaaldemocratische milieu waarin ze opgroeide. Zo probeerde ze als vrijwilliger bij het Instituut voor Arbeidersontwikkeling (IvAO) de arbeidersklasse te interesseren voor educatie en natuur. In 1934 hielp ze bij de bouw van het Natuurvriendenhuis De Hondsrug in Noordlaren, een vakantiehuis voor sociaaldemocraten die in hun vrije tijd zelf een onderkomen bouwden voor betaalbare uitjes in het bos.

Sociaaldemocratie

In diezelfde periode was Aleida Jansen actief bij een aantal andere sociaaldemocratische verenigingen en clubs. Zo was ze lid van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, waar haar oog viel op Yble Aarsen, de zoon van de voorzitter. In 1919 trouwde ze met hem. In 1935 werd ze namens de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) gekozen in de Groningse gemeenteraad. Daarnaast zette ze zich in voor de emancipatie van vrouwen, zo sprak ze in 1939 op de jaarlijkse Vrouwendag van de Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs in Leeuwarden. In haar toespraak benadrukte ze dat, mocht Nederland aan de Tweede Wereldoorlog ontkomen, het de rol van vrouwen was om mee te werken aan blijvende vrede in het land.

Wethoudster

De geschiedenis pakte natuurlijk anders uit: Groningen werd net als de rest van Nederland vijf jaar lang door de Duitsers bezet. In 1945, meteen na de oorlog, was er in de stad een torenhoge woningnood ontstaan. Tot haar eigen verbazing werd Aleida Aarsen-Jansen gevraagd oplossingen aan te dragen. Door de noodgemeenteraad werd ze gekozen als wethouder van Openbare Werken. Daarmee werd ze niet alleen de eerste vrouwelijke wethouder van Groningen, maar ook de eerste vrouwelijke wethouder van een grote stad in Nederland.

Onder Aarsen-Jansen werd de dienst voor Openbare Werken gesplitst in een afdeling voor stadsontwikkeling en één voor volkshuisvesting. De strijd tegen woningkrapte was voor haar soms ontmoedigend. Iedere keer dat ze nieuwe woningen had laten bouwen, hadden zich weer nieuwe woningzoekenden aangemeld. “Daar zijn natuurlijk een aantal oorzaken voor aan te wijzen,” zei ze later, “maar hoe dat kan heb ik nooit helemaal begrepen.”

Terugblik

Aleida Aarsen-Jansen bleef tot 1962, lang nadat ze de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, als wethouder aan. Tussendoor, in 1957, werd ze benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De laatste tien jaar werd ook het onderwijs nog aan haar portefeuille toegevoegd. Op haar afscheidsbijeenkomst vertelde ze het wethouderschap altijd plezierig gevonden te hebben, maar in een interview met het Nieuwsblad van het Noorden in 1980 gaf ze aan het werk nu niet meer te willen doen. Ze beklaagde zich vooral over het gebrek aan respect, kameraadschap en stijl in de gemeenteraad op dat moment: “ze lopen allemaal in een spijkerbroek.” Ook vertelde ze het vervelend te vinden dat ze de Groningse woningnood nooit helemaal had kunnen oplossen.

Aleida Aarsen-Jansen stierf in 1985 op 89-jarige leeftijd in Groningen.