Pioniersgeest

1951

Emigreren naar Melbourne

Zestien jaar oud was Jack Bolt toen hij Groningen verliet om met zijn ouders, zijn broertjes en zusje een nieuw bestaan op te bouwen in Australie.

Bakkerij Simon Bolt, Nieuwe Boteringestraat 23. Jacks moeder staat in de deuropening - Foto: familie Bolt
Bakkerij Simon Bolt, Nieuwe Boteringestraat 23. Jacks moeder staat in de deuropening - Foto: familie Bolt

Simon Bolt had een bakkerij in de Nieuwe Boteringestraat, op nummer 23. Zoals veel Nederlanders na de Tweede Wereldoorlog besloot ook de familie Bolt om hun heil te zoeken in het buitenland. De bakkerij draaide goed, maar er was veel concurrentie en bovendien was de economie nog lang niet hersteld van de oorlog. De Nederlandse regering stimuleerde mensen om te emigreren. Op 28 maart 1951 scheepte de familie Bolt in op de Johan van Oldenbarneveldt, het schip dat hen naar hun nieuwe thuisland Australië zou brengen.

Jack, de oudste zoon, herinnert zich de reis als een opwindend avontuur. “Ik was zestien en ik had twee broers, dertien en tien, en een zusje van twaalf. Met mijn vader en twee broers sliep ik op een mannenzaal en mijn zusje sliep met mijn moeder in een vrouwenzaal. In elke zaal konden vijftig tot zestig mensen slapen in stapelbedden. Het onderste bed was voor de bagage en de bovenste twee werden beslapen. We zagen elkaar drie keer per dag bij het eten, dat geserveerd werd in een grote eetzaal. Omdat er wel veertienhonderd emigranten aan boord waren, werden de maaltijden in verschillende zittingen geserveerd.”

Stroeve verhoudingen

“De officieren en de zeelui aan boord waren Nederlanders, maar het bedienend personeel, de stewards en de stokers waren Indonesisch en we konden duidelijk merken dat de verhoudingen stroef waren, vanwege de strijd die niet lang daarvoor had geresulteerd in onafhankelijkheid voor Indonesië."

"Het was zelfs zo dat het schip tot twee keer toe terugkeerde naar Nederland vanwege onverklaarbare brandjes aan boord, waarvan de Indonesische bemanning de schuld kreeg. Daarna kwam er Nederlandse politie aan boord."

"In Suez mochten we niet van boord vanwege de vijandigheden tussen de Britten en de Egyptenaren, en tijdens onze tocht door het Suezkanaal mochten we geen foto’s maken. Pas in Aden mochten we weer van boord."

"Vanaf Aden (in het huidige Jemen) ging de reis in één keer door naar Australië. Iedere opvarende kreeg een certificaat als aandenken aan het oversteken van de Evenaar."

Wilde Westen

"We kwamen aan in Fremantle, een stad net boven Perth. Het was er heet en stoffig en het deed me denken aan een Wildwestfilm, met onverharde straten en huizen met veranda’s. Vanuit Perth voeren we met de Johan van Oldenbarneveldt naar Melbourne. Tijdens de tocht over de Grote Australische Bocht waren veel mensen zeeziek, maar wij gelukkig niet."

"De eerste tijd woonden we in een dorpje ten oosten van Melbourne. We pakten al het werk aan dat we konden vinden om geld te verdienen. Makkelijk was die begintijd niet, want we spraken nauwelijks Engels. Mijn moeder kreeg in de General Store eens een bijl (axe) aangereikt terwijl ze om eieren (eggs) had gevraagd! Na een kip te hebben geïmiteerd, kreeg ze haar eieren alsnog."

Melbourne in de jaren 50 van de twintigste eeuw - Foto: familie Bolt
Melbourne in de jaren 50 van de twintigste eeuw - Foto: familie Bolt

Eigen huis

"Eind 1951 kreeg mijn vader een baan als meesterbakker in Frankston. Omdat dat in die tijd nog als platteland gezien werd, kreeg mijn vader bij zijn aanstelling ook een huis. Tot 1960 woonden we in dat huisje met twee slaapkamers. Toen kregen we een lening via een subsidieregeling van het Nederlandse Rijk en konden we zelf een huis laten bouwen."

"Jammer genoeg kon mijn vader maar kort van zijn nieuwe huis genieten. In december 1960 kreeg hij een beroerte en hij stierf een klein half jaar later. Mijn moeder is tot haar dood in 1992 in dat huis blijven wonen. Ze heeft zich ingespannen om een echte Australische te worden, maar bleef het moeilijk vinden om te aarden. Als ze in Australië was, verlangde ze naar Nederland en omgekeerd. Toch heeft ze steeds gezegd dat ze nooit spijt heeft gehad van de verhuizing naar Australie, omdat haar kinderen er veel profijt van hebben gehad. En ze heeft gelijk.”