Al in de jaren dertig van de twintigste eeuw was duidelijk dat het economische zwaartepunt van Nederland was komen te liggen in de Randstad. Groningen ligt, net als veel andere provincies, aan de rand van dat centrum. Noordelijke politici en andere gezagsdragers zijn zich daar in die tijd wel van bewust en proberen via de bestuurscommissie Noorden des Land de regering ertoe te bewegen te investeren in Groningen. Mede daardoor kan Delfzijl industrialiseren, vestigt Philips zich in Stadskanaal en wordt de Eemshaven geopend.

Landbouw

Na de ontdekking van de gasbel onder Slochteren (1959) leek er geen vuiltje aan de lucht voor de wat achterblijvende economie in het Noorden. Zeker niet omdat zich in Delfzijl een moderne chemische industrie ontwikkelde. Maar vanaf de jaren ’60 begon een van de pijlers onder die economie, de agrarische industrie, in elkaar te vallen. De werkloosheid steeg snel tot ver boven het landelijk gemiddelde.

Fre Meis, voorman van de communisten, ageerde als een van de felsten tegen de Haagse politiek, maar ook politici van andere kleur spraken steeds vaker over de ‘achterstelling van het Noorden’. Er werd gestreefd naar spreiding van rijksdiensten naar het Noorden (PTT), gebouwd aan de papierfabriek OKTO in Winschoten en er werd een moderne haven in het Eemsgebied nabij Delfzijl aangelegd. Maar niets leek te helpen.

Groningse politici namen steeds vaker de leus 'achterstelling van het Noorden' en 'wingewest' in de mond en eisten van de regering compensatie voor het gas. Groningen leek in alles afhankelijk van Den Haag geworden.

Kunst en cultuur

Hoewel de economie kwakkelde, bleef Groningen zich in cultureel opzicht wel profileren. De popcultuur bracht en brengt haar eigen bands en podia voort die blijvende en tijdelijke roem verwerven. Noorderslag en Eurosonic zijn daar goede voorbeelden van. De aandacht voor architectuur en kunst die leidt tot de bouw van het Groninger Museum, een bijzonder staatltje architectuur, tegenover het hoofdstation.

Verbinding met de 'buitenwereld' blijkt van essentieel belang. Dat maakt het extra zuur dat Den Haag besluit de snelle treinverbinding die Groningen met de rest van Europa moet verbinden niet wil aanleggen.

TV-serie

De achtste en laatste aflevering van de in 2008 door RTV Noord uitgezonden serie 'Verleden van Groningen', gaat over het nabije verleden van de provincie. Presentator Roel Dijkhuis gaat op zoek naar sporen van recente welvaart, hoopvolle verwachtingen, verbitterde teleurstelling en eigenzinnige kunst.