Pioniersgeest
1920
Groninger voetbalclub Be Quick Landskampioen 1920
Wie een kaartje had weten te bemachtigen mocht van geluk spreken. Alle 10.000 plaatsen voor de belangrijkste voetbalwedstrijd van het jaar waren vergeven. Enkele kwajongens waren zelfs in de bomen rondom het veld geklommen om niets te hoeven missen. Op zondag 6 juni kon Be Quick de hoge verwachtingen waarmaken en landskampioen worden. Het team van trainer Waites moest het alleen nog even winnen van VOC Rotterdam.
Rijen dik staat het publiek om het veld om te wedstrijd tussen Be Quick en het Rotterdamse VOC te kunnen bekijken. – Foto: collectie Groninger Archieven
De reis naar de Landstitel voor Be Quick begon al in 1887. Een groepje scholieren van het Stedelijk Gymnasium, het huidige Praediniusgymnasium in Groningen, richtte een sportclub op. De hoofdmoot was eerst cricket, maar algauw won voetbal aan populariteit. Met weinig kennis van zaken werd gevoetbald op het exercitieterrein bij de gevangenis, tot in 1894 Melanda van Schouwenburg zich bij de club aansloot. Zijn voetbalkennis van tactiek en techniek brachten Be Quick op een hoger niveau en al snel was de club de beste van het Noorden. Rond de eeuwwisseling moest de club op zoek naar nieuw speelterrein, dat werd gevonden in de velden bij Villa Gelria aan de Verlengde Hereweg. In 1916 kreeg het noorden een volwaardige eerste klasse waarvan Be Quick de ongeslagen kampioen werd. Alleen het landskampioenschap werd in voorgaande jaren nog niet behaald.
Doelpuntenregen
In de noordelijke competitie van 1919/20 werd de overmacht van Be Quick steeds duidelijker. De club had verdediger Rodermond van het Arnhemse Vitesse en doelman De Ruijter Zijlker van HBS Den Haag binnengehaald. En ook nieuwelingen Rieks de Haas en Appie Groen bleken grote talenten. De Engelse trainer Harry Waites, ooit geïnterneerd in het Engelse kamp in Groningen vanwege de Eerste Wereldoorlog, was teruggekeerd naar Be Quick. Hij deed een ferme belofte; ‘Ik ben terug om jullie kampioen van Nederland te maken’. Tijdens de competitie werd door Be Quick onvoorstelbaar vaak gescoord, na vijftien wedstrijden al 90 keer. Tijdens de laatste en zestiende wedstrijd tegen het Leeuwarder Frisia kwam de teller op 101 te staan. Midvoor Jaap Bulder had er daarvan 59 voor zijn rekening genomen. De winst van de noordelijke competitie was royaal gehaald. De ‘Leeuw van Gelria’ zou nu ook landskampioen worden.
Ongeloof
Voor deze felbegeerde titel moest Be Quick eerst de kampioenen van het Westen, Oosten en Zuiden verslaan. De eerste wedstrijd tegen MVV uit Maastricht werd meteen met 4-0 gewonnen. Ook de thuiswedstrijd tegen MVV en beide wedstrijden tegen Go Ahead uit Deventer eindigden in winst voor de Groningers. Alleen VOC Rotterdam moest nog even verslagen worden. Voor de uitwedstrijd werden al bloemen en kransen meegenomen om na winst het kampioenschap te vieren. Veel Groninger fans verzamelden zich zondagavond bij Sigarenmagazijn Horn aan het A-kerkhof. Toen de wedstrijdresultaten werden opgehangen ging een golf van ongeloof door de menigte. Be Quick was onverwacht met 7-1 verslagen. De club werd alleen kampioen als op 6 juni VOC bij de thuiswedstrijd werd verslagen.
Beslissende strijd
Dus togen op zondag 6 juni tienduizend belangstellenden naar de velden bij Villa Gelria om te zien of het landskampioenschap werd binnengehaald. Op de tribunes, statribunes en op karren schaarde de mensenmassa zich rond het speelveld. Even over twee blies scheidsrechter Van Biesselinck het startsignaal. Beide teams vielen direct flink aan. De tegenstanders uit Rotterdam kregen geen enkele ruimte en de snelle vleugelspelers Evert Jan Bulder en Max Tetzner hielden de vaart in het spel. Al na een kwartier werd een ‘prachtige aanval’ opgezet en schoot Appie Groen de bal keihard het doel in. De toeschouwers waren uitzinnig. Velen kropen onder de omrastering door, maar bleven gelukkig achter de stoelen. Hoeden gingen de lucht in en de Groningers wachtten in spanning op het volgende doelpunt. Maar het bleef 1-0 tot de rust en het was eerst tijd voor thee.
Tweede helft
Na rust lieten de Rotterdammers meer van zich horen. Maar hun aanvallen werden door verdedigende middenvelder Evert van Linge keer op keer opgevangen en gedwarsboomd. Be Quick werd door het publiek onvermoeibaar aangemoedigd. En na een volgende aanval van Evert van Linge en een goeie voorzet speelde hij de bal naar De Haas, die hem met een felle kopstoot binnenkopte. De vreugde was wederom enorm. Maar er moest verder gespeeld worden. Opnieuw deed Evert Jan Bulder een aanval en passeerde in één lange stormloop de verdediging van VOC en schoot zelf de bal in het doel. Met een drie-nul voorsprong was de wedstrijd eigenlijk gespeeld, maar de Rotterdammers bleven vechten. Gelukkig zonder resultaat, want de vierde treffer was ook voor Be Quick, ingeschoten door Max Tetzner. Het was wachten op het eindsignaal om het landskampioenschap van Be Quick te kunnen vieren. Sportjournalist Hindriks schreef; ‘Als Van Bisselinck einde fluit, breekt een daverend gejuich los’.
Kampioenselftal 1920: 1e rij: M. Tetzner, De Haas, J. Bulder, Groen, E.J. Bulder; 2e rij: Sissingh, Van Linge en Legger; 3e rij: Bisselick (scheidsrechter), Waites (trainer), Rodermond, De Ruiter Zijlker, H. Tetzner, onbekend, Koning (bestuur) en Oving
Good Old Be Quick
Alle tien spelers kregen na de wedstrijd een plaats in het Nederlands elftal, alleen de doelman kreeg die eer niet toebedeeld. Dankzij de gloriejaren van Be Quick kon het terrein aan de Esserberg aangekocht worden met bijgebouwen. Ook in de twintigste eeuw hield de club zich staande. In 2016 werd de Jeugdopleiding van Be Quick door de KNVB uitgeroepen tot beste van Nederland. In 2017 werd het 130-jarig bestaan van de club gevierd met de leus ‘Good Old Be Quick Forever Young’. De Esserberg is nog steeds de uitvalbasis van de club.
Met dank aan Dick Osinga, voormalig voorzitter van Be Quick.
Literatuur: Dick Osinga e.a., Honderd jaar Be Quick (Groningen 1987).