100 jaar vrouwenkiesrecht

1928 tot 2017

Jannie Stalknecht: een Groningstalige jazzzangeres

Jannie Stalknecht (1928-2017) was de eerste Groningstalige jazzzangeres. Ze werd landelijk bekend met het nummer ‘Laiverd kom weer bie mie’. Stalknecht is een zus van jazzpianist Roelof Stalknecht en van haar eveneens zingende zus Rieka.

Jannie Stalknecht werd op 16 oktober 1928 geboren en groeide op in een muzikaal gezin in de Oosterpoort. Haar broer Roelof was een beroemde pianist en haar jongere zusje Rika zong ook. Er werd thuis veel naar jazz geluisterd.

Streektaalmuziek

Na de Tweede Wereldoorlog groeide de populariteit van regionale omroepen. Een ontwikkeling die daaruit voortkwam, was een hernieuwde belangstelling voor dialect en streektaalmuziek. Tonny van der Veen was toentertijd directeur van de Regionale Omroep Noord en Oost (RONO), de voorloper van RTV Noord. Het was zijn idee om het nummer ‘Lover Come Back To Me’ in het Gronings te vertalen.

De echtgenoot van Jannie Stalknecht, Jan Groenendal, volgt dit advies op en schreef een Groningstalige tekst. Jannie Stalknecht zingt en wordt begeleid door haar broer. Jazz in het Gronings: dat was nog niet eerder vertoond. ‘Laiverd kom weer bie mie’ is al die jaren later nog steeds een populair nummer. Onder het pseudoniem Martina neemt Stalknecht een EP op met Groningstalige versies van jazzsongs, vertaald door haar echtgenoot en begeleid door het trio van haar broer Roelof.

Ra Ra, Wie Is Dat?

In de Winschoter Courantverschijnt op 10 mei 1960 een artikel met de kop “Ra Ra, Wie Is Dat? Geheimzinnigheid rond ‘Martina’ in Martinistad”. De auteur vermeldt dat de grammofoonplatenfirma Firma Rood in Rijswijk kopers van de EP verzocht uit te knobbelen welke zangeres zich achter het pseudoniem Martina verschuilde. Er waren zelfs geldprijzen voor uitgeloofd. De auteur is overigens lovend over de EP:

“De eerste kennismaking was een verrassing. In het viertal ten gehore gebrachte nummers is het Groningse dialect geënt op een Amerikaanse of Engelse song en het resultaat is zo, dat het liedje een buitenlandse toets krijgt. Niet alleen omdat het buitenlands aandoet, maar vooral vanwege het zo goed passen van het dialect op deze bestaande en in zekere zin klassieke melodieën kan dit discovoorbeeld mijn waardering wegdragen, waar nog bij komt, dat de vocaliste voor een stijlvolle vertolking zorgt […]”

Landelijke bekendheid

Met de nummers ‘Laiverd Kom Weer Bie Mie’ en ‘Allain is moar allain’ (Bei Mir Bist Du Schön) vergaart Jannie Stalknecht landelijke bekendheid. Zowel Jannie als Roelof groeiden uit tot bekende figuren in de Nederlandse jazzwereld. Ook zus Rieka Stalknecht sloot soms aan voor een duet. Jannie Stalknecht werd eveneens een graag geziene gast bij de RONO. Toch koos ze bewust voor haar gezin, en stelde haar muzikale carrière op de tweede plaats. Ze overleed in juli 2017.

Nalatenschap

Veel nummers van de EP worden heden ten dage nog steeds gezongen door Groningstalige zangeressen. In 2010 brachten Jan Glas, Erik Harteland en Illand Pietersma het boekje en de cd Diezeg Laanduit: een ode aan Jannie en Roelof Stalknecht. Het boekje gaat over jazz in Groningen. Pietersma interviewde hiervoor de hoogbejaarde zussen Jannie en Rieka. Op de cd staan enkele Stalknecht-successen en acht andere, door Harteveld en Glas vertaalde, jazznummers.