Als vrouw met een grote belangstelling voor de wetenschap, maakte Loke faam in de stad Groningen als eerste vrouwelijke lector aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanaf de tijd dat ze in Frankrijk had gestudeerd, liet Loke duidelijk zien dat haar vrouw-zijn geen belemmering vormde voor het vervullen van haar ambities.

Onderwijs

Op 7 augustus 1870 werd Marie Elise Loke geboren in een vooraanstaande familie in Hoorn. Loke bezocht na de Lagere School de kweekschool in Arnhem, om onderwijzeres te worden. Ze begon al vroeg met lesgeven en in de avonduren probeerde ze haar onderwijsakte voor Frans en Engels te behalen. In 1900 begon ze les te geven in deze talen: eerst in Kampen aan het Stedelijk Gymnaisum en later aan de meisjes HBS te Den Haag. Loke verkoos de studie boven het hebben van een echtgenoot: ze trouwde nooit.

Eerste Nederlander met doctorstitel van buitenlandse universiteit

Marie Elise Loke kreeg in 1903 het plan om te gaan promoveren. Ze nam onbetaald verlof en vertrok in 1906 naar de universiteit van Toulouse om daar te gaan promoveren. Hiermee was ze de eerste Nederlander die haar doctorstitel behaalde aan een buitenlandse universiteit. Ze promoveerde op een vergelijking tussen de Nederlandse versie en de Franse versie van het verhaal van Renaud de Montauban. Na haar promoveren trad ze toe tot de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde.

Eerste vrouwelijke lector

Aan het begin van de negentiende eeuw was de Rijksuniversiteit Groningen bezig met het ontwikkelen van onderwijs in de Franse letterkunde. Er kwamen twee posities vrij in deze leerstoel en Loke werd aangedragen als kandidaat door oud-docent Salverda de Grave. Er was weinig tegenspraak en zo werd Loke vrijwel geluidloos aangenomen als lector.

Op 15 januari 1908 aanvaardde Loke haar ambt met een ietwat feministische lezing over Belle van Zuylen. Hiermee gaf Loke toon aan het onderwijs dat zij zou gaan geven. Loke liet zien dat je als vrouw de wetenschap kon bedrijven zonder je vrouwelijkheid te verliezen – dit was een onzekerheid van vele vrouwelijke studenten. Loke stak veel voorbereiding in haar lessen, maar daardoor kwam ze weinig toe aan het publiceren van haar onderzoek. Haar lessen waren geliefd en Loke leek te leven voor haar studenten.

Voorbeeldfunctie

Marie Elise Loke had het gevoel dat ze in haar ambt als lector verplicht was om zich bezig te houden met de vrouwenbeweging. Ze was lid van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht (VVK) en later presidente van de Nederlandsche Bond voor Vrouwenkiesrecht. Daarnaast werkte ze mee aan de bekende tentoonstelling ‘De Vrouw 1813- 1913’, gewijd aan de prestaties van de vrouw in honderd jaar Nederlands koninkrijk. De rest van haar vrije tijd besteedde ze aan haar esoterische verenigingen en theosofie.

Ziek

In 1916 stierf Marie Elise Loke op 45-jarige leeftijd aan de gevolgen van een gezwel. 'Haar dood wekte grote ontroering in onze stad', verkondigde Rector Magnificus J. van Wageningen in zijn rede van 18 september 1916. Ze werd begraven in het familiegraf, gelegen op de begraafplaats te Zwolle.

Vrouw en lector

De lessen van Marie Elise Loke waren zeer geliefd en hiermee fungeerde ze als voorbeeldfunctie voor vele vrouwen die een wetenschappelijke carrière ambieerden. 'Wellicht was ze veel bekender geworden als haar een even lang leven was gegund als Aletta Jacobs die 75 werd', aldus Inge de Wilde, biografe van Marie Elise Loke. De Rijksuniversiteit herdenkt Loke middels de Marie-Loke zaal in het Harmoniegebouw, en middels de Marie Lokeprijs, uitgereikt aan scholieren met het beste profielwerkstuk voor het profiel Cultuur & Maatschappij.