Pioniersgeest

1945

1990: De vliegende start van Loppersum

Per 1 januari 2021 zullen de gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum opgaan in één gemeente, maar dat gaat niet van harte. Vooral vanuit Loppersum zijn lang tegengeluiden gekomen, Eemsmond leek een betere partner. Hoe was dat bij de herindeling van 1990, toen Loppersum zelf een grotere gemeente werd?

1990: De vliegende start van Loppersum

Koningin Beatrix wandelt op 30 april 1990 door het centrum van Loppersum, met aan haar rechterhand Klaas Wiltjer van het Oranjecomité van Middelstum. – Foto: maker onbekend, Historische Vereniging Loppersum

Herindeling 1990

Bij de gemeentelijke herindeling van 1990 was Loppersum een zelfstandige gemeente, die werd uitgebreid met de gemeenten Middelstum, Stedum en 't Zandt. Deze samenvoeging ging niet van een leien dakje. Destijds waren het vooral inwoners van Middelstum die er helemaal niets in zagen en liever richting Hefshuizen keken. Daar werd zelfs een grote actiegroep 'STOP herindeling' in het leven geroepen, die een referendum wilde uitschrijven over het al of niet samengaan met gemeente Loppersum. De gemeenteraad van Middelstum heeft dit voorstel serieus overwogen, maar met vier tegen drie stemmen toch afgewezen. Kantens, dat eveneens bij Loppersum gevoegd zou worden, verzette zich met meer succes, deze gemeente wist zich bij de gemeente Hefshuizen (later Eemsmond) te voegen.
De nieuwe gemeente Loppersum kreeg echter toch zijn beslag en bleek opeens met vliegende vaart van start te moeten gaan.

Koningin

In de allereerste raadsvergadering in januari 1990 werd de kersverse raad verrast met de mededeling dat Koningin Beatrix van plan was op Koninginnedag haar verjaardag in Loppersum en Haren te vieren. Dat was schrikken. Er moesten zo snel mogelijk knopen doorgehakt worden, want de nieuwe gemeente had nog geen naam, geen wapen en geen gemeentehuis en Loppersum moest toch goed voor de dag komen! Een onverwacht voordeel was, dat de samengevoegde gemeenten nu wel moesten samenwerken om die bijzondere dag tot een succes te maken.

Alle zeilen werd bijgezet en af en toe was het wel een gepuzzel, bijvoorbeeld hoe het moest met de Oranjeverenigingen en –comités. Van de zestien dorpen waren er elf met een Oranjecomité die allemaal hun steentje bij wilden dragen. Maar daarin zat meteen een heikel punt, want welke voorzitter mocht er naast de koningin lopen? De oplossing werd in de NRC als volgt beschreven: 'De voorzitter van de vereniging uit het oude Loppersum liep vanochtend 250 meter met de vorstin op ('hij mocht vijf keer met de koningin bij een evenement stilstaan'), de eerste man van de Oranje-activisten uit Middelstum had 200 meter om zich met Beatrix te verpozen ('driemaal stilstaan') en de Oranje-voorman uit de dorpsgemeenschap Garsthuizen kreeg een parcours van 'n kleine 150 meter voor hem en de koningin ter beschikking ('dat was erg kort, maar die stond zesmaal stil'). Alle overige Oranjevoorzitters vielen buiten de boot.'

En de koningin? Zij mocht, behalve met de voorzitters meelopen langs de kinderen die het thema 'de nieuwe gemeente Loppersum' tot uiting brachten, het nieuwe wapen van gemeente Loppersum onthullen.

Voor de nieuwe gemeente was het evenement een onvoorziene deuk in de gemeentekas, maar het leverde ook veel op: 'Er groeit een gevoel van gemeenschappelijkheid tussen de vier oude gemeenten' zoals één van de raadsleden zei. Bovendien had de gemeente nu een naam en een door de koningin onthuld wapen. Alleen was er nog geen uitsluitsel over een gemeentehuis.

Gemeentehuis

De discussie omtrent de huisvesting voor de ambtenaren werd nog jarenlang gevoerd, de gemeente bleef al die tijd op vier verschillende locaties in Loppersum en Middelstum gehuisvest. Uiteindelijk stemde de gemeenteraad in april 2004 in met de bouw van een nieuw gemeentehuis aan de Molenweg in Loppersum. Het nieuwe pand werd op 1 oktober 2007 in gebruik genomen.

Het oude, uit 1924 stammende, raadhuis is inmiddels omgetoverd tot een sauna en wellness-centrum dat één geheel vormt met het eveneens historische hotel-restaurant Spoorzicht.

Zal het huidige, in 2021 krap veertien jaar oude, gemeentehuis ook zo'n verrassende bestemming krijgen? En wie zal dan de naam en het nieuwe wapen van de DAL-gemeenten onthullen?