Grensland
1940 tot 1945
Bevrijdingsbos – wandelen in vrijheid
Aan de rand van Groningen herbergt Noorddijk een bijzonder oorlogsmonument zonder dat het meteen in het oog springt. Het enige wat misschien opvalt langs de Noorddijkerweg, is het grote roestkleurige kunstwerk in de vorm van een Maple Leaf. Deze vormt een stille koppeling van het dagelijks leven naar een bijzonder verhaal over vrijheid en dankbaarheid. Het Bevrijdingsbos is een uitzonderlijk eerbetoon aan de Canadese en andere geallieerde militairen en Nederlandse Verzetsmensen.

Het bevrijdingsbos. - Foto: Duncan Wijting
Symbolisch eerbetoon
Bij een wandeling door het Bevrijdingsbos, komen verwijzingen naar de bevrijders symbolisch één voor één voorbij. Het informatiebord aan het begin van het ‘Maple Lead Pad, wordt omhuld door een groot esdoornblad; het nationale symbool van Canada. Langs het Bloesempad doen de honderdtwintig fruitbomen de naam van het pad ieder jaar eer aan, in 1995 kregen bezoekende veteranen dankzij de bloesem een fleurig welkom. Wandelend over het ‘Plein van de Wereld’, verrijst in het landschap het Vrijheidssymbool; een groot gehavend esdoornblad. Een blik omlaag richt de aandacht op het ‘Regimentenplateau’ waarop de namen van alle 23 regimenten staan die deel uit maakten van de troepen die de stad Groningen op 16 april bevrijdden. Een paar treden omhoog op het houten bruggetje, onthult opnieuw de contouren van een esdoornblad, dit keer in het landschap.
Kinderrechtenpad
Door de bomen van het Bevrijdingsbos, kronkelt het Kinderrechtenpad. Dit pad is een belangrijk onderdeel van de gedachte die de Stichting Het Bevrijdingsbos wil uitdragen; vrede en vrijheid zijn niet vanzelfsprekend, maar een voorrecht. Tien natuurstenen blokken met een tekstplaatje er op, laten elk een Recht van het Kind zien, waaronder ‘Recht op Vrede’ en ‘Recht op Onderwijs’. Ieder jaar wordt een scholenproject georganiseerd door de Stichting Het Bevrijdingsbos, waarbij de leerlingen aan de slag gaan met een opdracht rondom het thema Vrijheid, dat ze rond 16 april afsluiten, de Bevrijdingsdag van Groningen.
‘Adopteer een boom voor het Bevrijdingsbos!’ – de totstandkoming van een bijzonder project
Vanaf 1992 kreeg een groeiend aantal mensen de advertentie onder ogen waarin werd opgeroepen een boom te adopteren. De 50e bevrijdingsdag in 1995 zat er aan te komen, en bij enkele initiatiefnemers vanuit het toenmalige Gemeentelijk 5 Mei Comité, was een uniek plan geboren. De Burgerij van Groningen ging haar bevrijders een waardig eerbetoon geven, en nog datzelfde jaar werd de eerst boom geplant die omringd moest worden met 33.000 andere bomen die samen het Bevrijdingsbos gingen vormen.
Drie jaar lang kon een ieder die dat wilde, een boom adopteren voor 10 gulden, waarop een certificaat volgde als beloning. De actie werd steeds breder gedragen in en rondom Groningen. Bij verjaardagen, jubilea en afscheidsfeesten werden soms tientallen bomen cadeau te geven. In 1995 stond de 6 hectare grond bij Noorddijk vol met kleine beginnen boompjes. Voor de feestelijke opening van het bos op 5 mei 1995 kwamen 200 Canadezen naar Groningen overgevlogen, en onder grote belangstelling opende veteraan Bob Baxter het Bevrijdingsbos.
Stichting het Bevrijdingsbos
Vrijwillig zetten de 5 bestuursleden en 3 adviseurs van de Stichting Het Bevrijdingsbos zich nog steeds in voor de boodschap van de vrijheid. Inmiddels bestaat de Stichting al 24 jaar en hoewel de samenstelling van het bestuur is veranderd, is de toewijding nog even groot. Secretaris Sonja Smit en voorzitter John van der Woude bekennen dat als er eenmaal betrokkenheid bij het bos is, deze moeilijk los te laten is. ‘Het is een uniek fenomeen in Nederland, en waarschijnlijk in Europa. Zo’n prachtig eerbetoon aan de bevrijders en de verbinding met de toekomst door het Kinderrechtenpad, dat vind je nergens anders. De manier waarop het Bevrijdingsbos is ontstaan, is bijzonder genoeg om inzet te tonen voor de toekomst ervan.’


Deze videoreportage is gemaakt door Leonie Albers in samenwerking met RTV Noord.