Groningen Stad

1945

Bloemen en verkeer in de Groninger binnenstad

Als de krokussen en narcissen bloeien in tuinen en plantsoenen, dan weet iedereen dat de lente eraan komt, en ook de paasdagen. Voor een enkeling is Goede Vrijdag een reden om Groningen tijdelijk te verlaten, maar de meeste Stadjers genieten op die dag van een kleurrijke bloemenzee op de Grote Markt en de Vismarkt. Samen met ruim honderdduizend anderen.

Bloemen en verkeer in de Groninger binnenstad

Op de jaarlijkse bloemenmarkt op Goede Vrijdag komen vaak ruim honderdduizend bezoekers af. – Foto: Marketing Groningen

Op de bloemenjaarmarkt of 'bloemetjesmarkt' bieden meer dan honderd kooplieden hun bloemen, planten en andere tuinbenodigdheden aan. De markt trekt niet alleen Groningers; veel Duitse reisbureaus adverteren met goedkope dagtochten naar de Blumenmarkt. Duitse toeristen hebben er een busreis van soms wel drie uur voor over om in Groningen te komen winkelen. Goede Vrijdag wordt als sterfdag van Christus in Duitsland vaak wat ingetogen beleefd, maar op de bloemenmarkt is daar weinig van te merken. Al kun je er ook witte lelies kopen; van oudsher typische grafbloemen.

Bloemen speelden bij de gewone man vroeger vooral een rol bij geboorten en begrafenissen, maar aan het einde van de negentiende eeuw stond er soms een bos bloemen op tafel of een plantje in de vensterbank. Eerst was dat een grote luxe, maar al gauw werd een bloemetje heel gewoon. Bloemen waren bij uitstek geschikt voor de ambulante handel, zoals de markt ook wel genoemd wordt: de handelaar moest de violieren en rozen toch ophalen, en ze direct vanaf de kar verkopen scheelde een heleboel gesjouw.

De Glènne Riepe, de zonnige kant van de Vismarkt, is al sinds het begin van de bloemenhandel de aangewezen plaats om een boeket te kopen, ook wanneer er geen warenmarkt is. De bloemenjaarmarkt vindt echter maar één keer per jaar plaats. Deze traditie bestaat sinds 1983 en heeft een flinke voorgeschiedenis.

Verhuizingen

In 1964 werd de weekmarkt uit de binnenstad verbannen naar de Westerhaven. Een commissie die zich had gebogen over het 'marktvraagstuk' wilde de handelaren tegemoet komen die klaagden over voortdurende tijdelijke verplaatsingen van de markt in het geval van evenementen op de Vismarkt en Grote Markt. Ook de verkeersopstoppingen die de markten veroorzaakten, speelden een rol. Van een autoluwe binnenstad of verkeerscirculatieplan was destijds nog geen sprake: auto's reden door de Guldenstraat en parkeerden midden op de Vismarkt. De bloemenmarkt wilde men ondanks de bezwaren voor het verkeer wel op de Vismarkt het het Akerkhof houden 'om het fleurige aanzien'.

<p>Bloemenverkoper op de Vismarkt, ca. 1970. - Foto: www.beeldbankgroningen.nl (2484-520)</p>

Bloemenverkoper op de Vismarkt, ca. 1970. - Foto: www.beeldbankgroningen.nl (2484-520)

Nadat in 1977 het verkeerscirculatieplan in werking was getreden en de binnenstad autoluw was geworden, zagen burgemeester en wethouders dat het best wel stil werd in het centrum. Aan Groningen kleefde het – onterechte – etiket 'onbereikbaar'. Het college deed er van alles aan om het centrum aantrekkelijker te maken: het bakende voetgangerszones af, stelde koopavonden in, plantte bomen en haalde dus ook de markt weer terug. In april 1978 verhuisde de markt weer naar het centrum.

Feest

De eerste bloemenjaarmarkt van 1983 vierde de vijfde verjaardag van de terugkeer van de warenmarkt naar de binnenstad en werd gehouden op zaterdag 28 mei. Dat de bloemen zelf in al die jaren nooit van de Glènne Riepe waren verdwenen, was bijzaak. De bloemenjaarmarkt was in 1983 maar één van de vele festiviteiten: er vond ook een internationaal standwerkersconcours plaats, de verkiezing van een bloemenkoningin en een prijzenfestival waarbij honderd reisjes naar Parijs werden verloot.

“Als [de bloemenmarkt] aanslaat, wil men er een jaarlijks terugkerend evenement op een bijzondere dag van maken," fantaseerden de organisatoren in 1983. Dat de eerste bloemenmarkt inderdaad een succes is geweest, mag blijken uit het feit dat we in 2017 inmiddels aan de vierendertigste editie toe zijn.

Verkeer

Tien jaar na de eerste bloemenmarkt werd in 1993 voorzichtig voorgesteld om het evenement maar liefst drie dagen te laten duren, maar dit plan werd al snel van tafel geveegd. Het bleek, met de groeiende stroom bezoekers uit Duitsland, al moeilijk genoeg om in de Groninger binnenstad één dag lang honderdduizend extra mensen in goede banen te leiden. Verdwaalde toeristenbussen midden op de Grote Markt halverwege de jaren negentig leidden tot een rigoureus verkeersplan met alternatieve routes, pendeldiensten en shuttles.

Met de huidige infrastructuur – en een handig bloemendepot, waardoor je niet meer de hele dag met je gekochte azalea's hoeft te sjouwen – kan de bloemenjaarmarkt nog vele jaren door.