Lees hier de verslagen van de eerdere 'etappes': Kerkhovenpolder en CC-Polder en Kroonpolder.

Ploep. Ongemerkt wipt de dame op de fiets via een rammelend schapenrooster zo van het ene in het andere land. Ze suist bij Nieuwe Statenzijl de dijk af en staat opeens oog in oog met het bordje Heinitzpolder. Op weg van Delfzijl naar Ditzum is zij onmiskenbaar im Ausland. Een polder met die naam laat de herkomst gemakkelijk raden.

En toch… bij het gereedkomen in 1795 hoort dit land bij Nederland. Keizer Napoleon, dan de heerser in Europa, bepaalt dat het Rheiderland voortaan Ems Occidental (Westereems) heet het gebied tussen Emden en Aurich, Ems Oriental (Oostereems) en dat de voertaal er Nederlands is.

Pas na zijn nederlaag in 1813 in Waterloo neemt het koninkrijk Hannover de teugels in handen en vallen Rheiderland en Ostfriesland onder Duits bewind. Het immense Reich is dan nog een lappendeken van 34 vorstendommetjes. Bismarck kneedt in 1871 die versnippering tot één Duits rijk.

Friedrich Anton Freiherr von Heinitz (1725-1802) maakt nog mee dat het nieuw veroverd land zijn naam draagt: 626 hectare, dat is 1200 voetbalvelden. Hij is een aristocraat en mijnbouwdeskundige die in Saksen een mijnbouwschool opricht. Hij is zo bedreven op dat gebied dat keurvorst Frederik de Grote hem zelfs tot minister benoemt en de supervisie geeft over alle mijnbouw.

Von Heinitz is een sociaal voelend man. Hij bouwt huizen voor de mijnwerkers en zorgt dat zij verzekerd zijn bij het ondergrondse werk. Postuum moet het hem deugd doen dat de latere bewoners van de Heinitzpolder na de machtsovername in 1933 door Hitler weinig moeten hebben van diens partij, de NSDAP. In de Heinitzpolder, maar ook in de nabijgelegen Charlottenpolder zijn naar verhouding maar weinig nazigezinden te vinden.

Charlottenpolder

Voordat de fietsende dame afzwaait naar Ditzum schampt zij de Charlottenpolder, één van de oudste polders aan Duitse zijde, slechts 255 hectare in oppervlakte en in 1682 ingepolderd. Hoe gering ook van omvang, de naamdraagster mag er zijn: Christine Charlotte (dus niet op z’n Gronings, sjalotten) is een eigengereide vorstin in Ostfriesland. Een pittige tante die van wanten weet en dus niet geliefd bij de adel, de landheren. Ze probeert de macht van die minimannetjes te breken en knabbelt aan hun voorrechten. Dankzij haar huwelijk met een Ostfriese vorst regeert zij als vorstin van Württemberg van 1665 tot 1699. Ze is charmant, intelligent, doortastend, maar heerszuchtig.

Haar man overlijdt vroegtijdig en omdat haar zoon pas vier maanden oud is, neemt zij energiek de voogdij op zich. Ze treft geen halve maatregelen en stuurt Christian Eberhard op 10-jarige leeftijd langs Europese hoven om daar etiquette te leren en te ervaren hoe een vorst ziet dient te gedragen. Zo is hij te gast in Italië waar hij de Vesuvius beklimt, in Zweden en Oostenrijk, maar hij verblijft ook aan het hof van de Franse Zonnekoning, Lodewijk XIV.

Pas in 1690 laat moeder Charlotte de touwtjes wat vieren ten faveure van haar zoon. Als zij in 1699 sterft, laat Christian Eberhard een lovende tekst drukken voor haar begrafenis. Maar de edellieden in Ostfriesland zijn haar regiem nog niet vergeten. Zij weigeren die tekst te verspreiden en boycotten haar teraardebestelling.

De Vreedzame

Haar zoon, naar wie de daarnaast gelegen polder (1707) is vernoemd is uit totaal ander hout gesneden. Christian Eberhard is de zachtheid zelve. Hij gooit het op een akkoordje met de edellieden en breidt de rechten van de reformierten (gereformeerden) verder uit, hoewel hij net als zijn moeder luthers is opgevoed. Een tolerant man, een piëtist ook die zweert bij de zondagsheiliging en alcohol verbiedt voor het begin van de vastentijd. Al snel krijgt hij de bijnaam 'de Vreedzame'.

Lang regeert hij niet, hij sterft al in 1708 op 42-jarige leeftijd. Een jaar eerder is de naar hem vernoemde polder op de Dollard veroverd. Zijn domein omvat een noordelijk en zuidelijk deel en heeft een omvang van 1391 ha. Beide delen staan ook te boek als Bunder Interessanten.

In de geest van Christian Eberhard volbrengt de dame op de fiets vreedzaam haar tocht door de Dollardpolders. Wie van polder naar polder wipt en de weidsheid rondom ervaart als een weldaad, overvalt vanzelf de vredigheid des levens. Vermoeid doch voldaan koerst zij op Ditzum af. Endje van de Welt, zeggen ze daar van zichzelf.

Het knusse havendorpje aan de Ems is populair bij visetend Holland en dus neemt ook zij een hap van haar broodje haring aleer zij met de boot terugvaart naar Delfzijl. De onzin van de wereld heeft zij op haar tocht een tijdje achter zich gelaten en dat voelt als een heilzaam bad.

Lees hier de verslagen van de eerdere 'etappes': Kerkhovenpolder en CC-Polder en Kroonpolder.