Wad & Water

1601

De haven van Termunterzijl

In 1601 werd de sluis Ter Munter Zijl in werking gesteld en in 1725 werd de 'zijl' nogmaals vernieuwd. Het resultaat van de vernieuwing was onder andere de bekende Boog van Ziel met daarboven op de prachtige zandstenen borstwering. In het zandsteen staan diverse wapens en namen, waaronder die van de vijf aangesloten zijlvesten.

De haven van Termunterzijl

De haven van Termunterzijl met enkele vissersboten, ca. 1950 - Foto: www.beeldbankgroningen.nl (818-14730)

Tot aan de sluis liep het Termunterzijldiep. Dit kanaal speelde een belangrijke rol voor de scheepvaart. Vanaf het einde van 18e eeuw ontwikkelde zich de Veenkoloniale zeevaart en de schepen uit Veendam, Wildervank, de Pekela's en Hoogezand-Sappemeer kozen of voor Statenzijl of voor Termunterzijl om buitengaats te gaan. Rondom de zijl vestigden zich allerlei bedrijfjes en winkels die vooral een functie hadden voor de scheepvaart. Die scheepvaart kwam in het midden van de 19e eeuw tot een hoogtepunt. Jaarlijks passeerden gemiddelden 350 tot 400 schepen de sluis. De meeste van die schepen voeren op Duitsland, Engeland, Scandinavië of de Baltische Staten.

Termunterzijldiep in 1912.
Termunterzijldiep in 1912.

Visserij

Na 1900 liep de zeevaart sterk terug. Steeds minder schepen passeerden de sluis. In dezelfde tijd breidde de visserij zich uit. Ook in Termunten en Termunterzijl woonde een groep vissers. Ze visten op garnaal, ansjovis, bot, haring en spiering. De eerste vissersschepen waren open boten met één mast. Aan de mast werd het net voortgetrokken. Later werd er ook gevist met twee netten ('korren'), aan beide zijden van het schip één. 

In de jaren vijftig den zestig kwam Delfzijl opzetten. Veel vissers kozen voor een regelmatig leven in de industrie. Een aantal schippers bleef doorvaren maar vanaf de jaren tachtig vond een gestage afbouw plaats. In 2001 vertrok de laatste zeevisser uit de haven van Termunterzijl.