De Zaterdagmarkt van Groningen werd door de jury van de Centrale Vereniging van de Ambulante Handel meerdere keren bezocht. De jury concludeerde dat er een groot uiteenlopend aanbod van waren te krijgen is en dat het een belangrijke economische impuls aan de stad geeft. De aanwezigen op de markt die dag, waren zich er waarschijnlijk niet bewust van, maar op 16 januari  2016 waren ze onderdeel van een belangrijke mijlpaal. Op die dag was het precies 350 jaar geleden dat de officiële datum voor een weekmarkt in Groninger werd vastgesteld bij de Gemeente Groningen.

Zeventiende-eeuwse marketing

Van die eerste officiële marktdag in januari van 1666 waren de kooplieden en hun klanten zich wellicht ook niet bewust. Maar de weekmarkt moet goed uitgepakt hebben, want nog geen 15 jaar later, in 1680, werden er twee marktdagen in de week aan toegevoegd. Om de eerste nieuwe marktdagen op de Ossenmarkt tot een succes te maken, werden verschillende stunts bedacht om verkopers en kopers te trekken. De verkoper die met de grootste voortgedreven kudde ossen naar de markt kwam, werd beloond met een zilveren beker. De verkoper met het mooiste span paarden kon rekenen op een zilveren roskam. De stunts bewezen indirect het belang van de markt voor de stad.

Vreemde kooplieden

Niet alleen werden er stunts bedacht, er kwam ook een nieuwe marktwetgeving. Hierin sprak de Raad van “beneficiering van de commercie ende negotie deser Stadt.”. Daarbij werd een bijzondere toevoeging opgenomen. De “beneficiering” gold niet alleen voor kooplieden uit de stad, maar ook voor ‘vreemde kooplieden’. Ook zij mochten vanaf zonsopgang hun waren te koop aan bieden op de markt van Groningen. Waarom dat zo bijzonder was heeft te maken met de eeuwenlange geschiedenis van het stapelrecht dat in Groningen van kracht was. Die beknotte al jarenlang de handelsvrijheid voor kooplieden van buiten Groningen.

Stapelrecht

Het stapelrecht was al in de veertiende eeuw door kooplieden ingesteld omdat ze weinig te vertellen hadden in de rest van de provincie, de Ommelanden. Om hun positie te versterken, verenigden de kooplieden van de stad zich in het gildrecht. In de regels van het gildrecht stelden ze vast dat geen van hen op zichzelf zaken mocht doen in de Ommelanden. Daarmee hoopten ze de Ommelanders te dwingen hun producten zelf naar Groningen te brengen. Goederen van de Ommelanden mochten pas ergens anders dan in de provincie verkocht worden, wanneer ze tenminste één voormiddag op de markt in Groningen aangeboden waren. De Groninger kooplieden kregen zo gelijke kansen en de aanvoer van producten naar de markt in Groningen was daarmee gegarandeerd.

Veelzijdige spil van de stad

Met het stapelrecht groeide de markt van Groningen uit tot een belangrijke handelsplaats. Hoewel de regelingen van het Gildrecht in de loop der eeuwen werd losgelaten, bleef de markt in Groningen kooplieden trekken. Beurtschippers, boderijders, graanhandelaren en turfkarren zijn misschien uit het straatbeeld verdwenen, de wekelijkse markt is blijven bestaan. Daarnaast vervullen met name de Grote Markt en de Vismarkt niet alleen een economisch belangrijke rol, maar zijn ze ook geregeld toneel voor culturele en sociale evenementen en bijeenkomsten. Door veel speciale evenementen en bijeenkomsten zijn veel herinneringen met de markten verbonden. Velen zagen belangrijke wedstrijden van het Oranje-elftal op groot scherm, Sinterklaas bezoekt het plein bijna ieder jaar, The Passion maakte veel emoties los op de Vismarkt, protestgroepen vonden hun weg naar de pleinen en de Meikermis is niet meer uit de stad weg te denken. Wie weet welke mijlpalen ons nog te wachten staan.