Pioniersgeest

1940

Hou 't was: Taco Broeils Bierema

Een montage van een interview met een oudere Groninger, meestal in het Gronings, over hun beroep of iets dat ze hebben meegemaakt in het verleden, in 2009 uitgezonden op RTV Noord. Deze aflevering Taco Broeils Bierema, zoon van een Usquerder boer en Tweede Kamerlid.

Taco Broeils Bierema is in 1927 geboren in Usquert en daar opgegroeid, al woonde hij in de winter in Den Haag. Zijn vader was namelijk Tweede Kamerlid en treinreizen tussen Den Haag en Usquert waren van oktober tot maart geen pretje in de kou. De Haagse scholen waren sneller dan die op het platteland, waardoor hij sommige dingen nooit heeft geleerd, maar later haalde hij dat wel weer in.

Bierema’s vader was in 1912 boer geworden, maar hij had ook andere aspiraties en ging daarom tevens de politiek in en hij zat ook in coöperaties. Ze hadden een akkerbouwbedrijf, met ook enkele melkkoeien, zoals dat toen gebruikelijk was. Zijn vader had een bedrijfsleider in dienst. De bedrijfsleider bleef meestal een tiental jaren. Eens per maand kwam zijn vader naar Usquert om instructies te geven. Dat werkte volgens Bierema prima.

Vlas

Vlas was een belangrijk product Dat gewas moest gerepeld worde n  (de zaadbol van de stengel verwijderen). Dat gaf  veel werk in de winter. Er werkten tien mensen op de boerderij. Vóór de Tweede Wereldoorlog hadden ze een zelfbinder en een elevator en ook een zaaimachine en enkele ploegen. Meer mechanisatie was er nog niet. Die zou in 1940 beginnen, maar kwam pas na de oorlog op gang. De Bierema’s hadden voor de oorlog dus al een zelfbinder, maar die is na enkele jaren verkocht, omdat de zichters anders werkloos zouden worden. Toen zij 65 werden in 1936, kwam er pas weer een zelfbinder en die bleef in gebruik.

Tot de combine kwam was er winterwerk bij de dorsmachine. In Usquert werkten in de winter bijna 40 mensen op drie dorsmachines. In de zomer werkten ze op de boerderij. Daar hebben velen een huis van kunnen kopen.

Eggen, ploegen en zaaien gebeurde allemaal met paarden. Het graven van sloten was mensenwerk, net als het wieden van de gewassen. Dat ging met de hand en was nogal bewerkelijk.  

Krimp

Om de twee jaar vertrok er iemand van de boerderij, omdat die dan 65 jaar werd. Bierema heeft nooit iemand hoeven ontslaan. Een aantal jongeren zocht wel naar een andere baan, omdat de lonen in de landbouw lager waren dan elders. Het wegtrekken van de mensen zou te maken hebben gehad met de mechanisatie, maar Bierema meent juist dat die mechanisatie op gang kwam toen de mensen al waren vertrokken en juist omdat er toen mensen nodig waren. Als er genoeg mensen zijn, is er geen behoefte aan machines, aldus Bierema.