Van luchtkastelen houdt hij niet. Hij wil niet pochen, maar één ding staat als een paal boven water voor de dan 27-jarige Wolfgang Rothkegel († 2018): 'Er gaat iets groots gebeuren in Nieuweschans', voorspelt hij in juni 1975 tegen de Winschoter Courant. Ingenieur Rothkegel heeft in de bodem van het grensdorp mineraal bronwater ontdekt. Het bevat geneeskrachtig zout, zo weet hij uit ervaring. Want in Dangast, iets ten zuiden van Wilhelmshaven, boorde hij op 573 meter diepte ook ’stromend goud’ aan. In dit dorp aan de Jadeboezem herinnert nog een gedenksteen aan de eerste boring op 8 augustus 1974.

Burgemeester Ties Koek van Nieuweschans knippert eerst -tig keren met de ogen als Rothkegel in maart 1975 bij hem binnenstapt en hem een gouden toekomst voorspiegelt. Nieuweschans, zo legt de Duitser uit, ligt tussen twee zoutheuvels, één in Bunde en één in Winschoten. En in dat dal bevindt zich op flinke diepte een zogenoemde ’sole bron’ (water met zout) waarvan het water een heilzame werking heeft op kwalen als reuma, astma, psoriasis, ischias enzovoort. Nieuweschans kan, zo zegt de zelfverzekerde ingenieur, een kuuroord worden met minstens 300 arbeidsplaatsen, vooral in de bad- en horeca sector.

Opnieuw knipperen de ogen van Koek. De burgemeester raakt ’begeistert’ en neemt in juni de raad mee op excursie naar Dangast. CPN wethouder Fré Stek is meteen om en haalt in zijn geestdrift zijn eigen jeugd aan. 'Toen ik twee jaar was kreeg ik Engelse ziekte. De dokter schreef mijn ouders voor om me een paar keer in een tobbe met zout water te stoppen. En dat hielp. Nee, dit is geen flauwekul.'

Zijn evenknie, PvdA-wethouder B. J. Brouwer, gelooft ook dat een kuuroord bijdraagt aan genezing. En zijn naamgenoot Fokko van Gemeentebelangen vertrouwt de krant toe dat hij ademhalingsmoeilijkheden heeft en misschien wel een duik in het heilzame water zal nemen.

Bad Bevensen

Koek is na die dag Dangast niet te stuiten in zijn enthousiasme. Hij is euforisch en wil eigenlijk dat de hele raad twee weken ’op kuur’ gaat. Zover komt het niet, maar de raad van Nieuweschans ziet wel wat in een toekomstig kuurbad en gaat unaniem akkoord met een krediet van 27.000 gulden voor nader bodemonderzoek. 'Het is niet alleen onze zaak, het is de zaak van het hele Nederlandse volk. Het is een zegen voor Nederland.' Want, zo voegt Koek er aan toe, jaarlijks vertrekken 70.000 Nederlanders naar Duitse kuuroorden.

Eén van die kuuroorden is Bad Bevensen, een 5300 inwoners tellend plaatsje in de buurt van Lüneburg.

De Winschoter Courant van toen wil proefondervindelijk ervaren of een kuuroord op Nederlandse bodem haalbaar is en reist af naar Bad Bevensen. Rothkegel boorde daar al in 1968 heilzaam bronwater aan en daar, zo betoogde hij, zijn 800 arbeidsplaatsen gerealiseerd. Net als Oost-Groningen werd de regio daar getroffen door hoge werkloosheid.

Adjunct-directeur Rolf Methe van het kuuroord tempert de geestdrift in Nieuweschans. Is er bos? Is er een rivier? Hoe is het dorp? 'Je moet een gast in de watten leggen.' Maar, waarschuwt hij, niet alleen het woon- en leefklimaat is essentieel; ook het medisch klimaat moet optimaal zijn. Artsen moeten meewerken en niet in de laatste plaats het ziekenfonds. 'Anders is het bijna onbegonnen werk', oordeelt hij en voegt er aan toe dat Duitsland een traditie kent van 200 jaar kuren, dat de mentaliteit totaal anders is en dat het ziekenfonds (Krankenkasse) meebetaalt. In Nederland riekt kuren naar verwennerij voor de rijken der aarde; heeft het de odeur van kwakzalverij.

De Duitser is op dat gebied serieuzer van aard. Wie daar drie weken kuurt, hoeft zelf slechts 10 procent betalen en krijgt voor verblijf ter plekke een zakcentje mee van 700 mark. Tweederde van de kuurgasten (55+) komt op voorschrift van de huisarts.

Palmen

Het kuuroord in Bad Bevensen is opgesierd met levensgrote palmen en het buitenbad kent zelfs middenin een soort plantsoentje met wat struiken en boompjes, zo noteert de krant. Modder- en massagebaden, zelfs baden met elektrische schokken maken van Bad Bevensen een kuurplaats van formaat. Negen verdiepingen maar liefst telt het complex, met winkels, restaurants en bars. 'Nieuweschans moet zich ervoor hoeden dit Kurort na te bouwen', waarschuwt Methe.

Dat zal als het aan burgemeester Koek ligt ook niet gebeuren. Hij plaatste na dat bezoek over de grens al eerder een ’maar’ achter het plan voor een kuuroord. 'Nieuweschans moet wel zijn eigen karakter behouden en geen hoogbouw toestaan. Wij zijn een oud monumentaal dorp en dat moet zo blijven.'

Bad

Koek († 2014) kan postuum tevreden zijn: Nieuweschans is gebleven zoals het was. Alleen het drielettergrepig woordje Bad is eraan toegevoegd, goed voor nu jaarlijks 200.000 kuurgasten en een baan voor 200 werknemers. De vesting straalt, corona of niet, rust, reinheid en regelmaat uit.