Thuis in Groningen

Mien laand, mien Grunneger laand

Wat bin k blied om n Grunneger te weden. Dit is ja mien laand.

Wieds, roemte, wad, zee, stad, dörp, aal in mien leven. Mien toal, mien proaterij, mien schrieven, mien dreumen, mien troanen, mien laag. Noamen van lu, wis grunneger noamen. Trien, Menne, Kloas, Jaan, Rouf, Annoa, Gitje, Hinderk, Jaantje, k neum mor wat. k Hol van mien laand.

Mien laand, mien Grunneger laand

En wis bie mien leven heuren gebruken.

Kip kap kogel lopen en as t n beetje kin mit n sukkerbait. Gefst ook wat, krieg k ook wat, n abbel of n peer, kom din wis t haile joar nait weer, t haile joar dat duurt zo laank is mien keerske aal opbraand. Eerliekse keerskes, aander spul was der ja nait.

Sunnerkloas mit zien swaarte Pait. Wat schier op schoul mit kedootjes, zolt in n puutje. Sunnerkloas zien staf was voak n bonestok, woar n kraant om hìn zat. Was ja gain sinterij dou. Veul waarme mimeroatsies heb k doar aan. Dij laifde van mien pa en moeke.Van mien taande heb k oeit ais n pop kregen dij van n hoos moakt was. Zulfde dag heb k heur kop der òf knippen doan. Dat ook nog op sunnerkloas zien noamdag. Grienen vanzulf.

Vrouger mit kerstfeest noar kerk woar n dikke kerstboom ston. Mor as keerskes aan mozzen, dat was wat dou. Mit n dikke lont dij aanstoken wèr, dij dou deur boom hìn vloog van keerske noar keerske. Emmers mit wodder onner boom mit n stok woar vaal aan zat. Stèl joe veur dat boom in brand vloog. Sukkeloa, kerstkraans as koekje. Mit n stilstoand kerststuk, n tablo.

Kinner mozzen din karst noaspeulen. Mit loakens en toavelklaiden. t Was krekt nog te zain woar asbak aaid ston. In duuster op hoes aan mit klokgelu, moekes haand stief vaast. Stille nacht hailege nacht.

Wie koiern t joar mor deur soam.

Oljoars dag, k woonde dou op Leentjer, bie Sibboern ligt dat.

Kloksmeer kwam din langes om sinterij op te hoalen. As ie din nait wat geld in puut deden, wèr s nachts haile boudel op kop zet of t wèr stolen, òf votsleept. Kerkklok in dörp lude din 24 uur achter nander, dat is nog zo. Schewol, Sibboern, Slochter. Kloksmeer is staarke draank. Euliekouken mit krenten en rezienen. Abbelbollen van zedelingabbels, dij wazzen zo zoer. Nait goud veur moag, dènk k. Dou k in Hoezen woonde ston aaid ons melkwoagen, dij in t laand ston, veur dörpshoes deur. Mien man luit dij doar stoan veur jongs in dörp stoan. Kebitbuzzen loaten knappen, deksels van melkbuzzen knalden zo hail wied vot. Slepen is hier in Grunnen ook aaid doan, aal wat lös en vaast zat votslepen. Zuiken din mor, annerdoags. In Holwier is oeit n melkbus op piep zet van melkfebriek.

Doarom woon k zo geern in dit laand, mien laand.

Nijjoarsdag deur dörp kuiern en zain wat der votsleept was. Vezide bie nander mit zeupke, advekoatje, sukkeloamelk. Veul zeegn in nijjoar. Wat oans joar bringt. Nijjoar òfwinnen bie femilie. Geletters eten, olle wieven, nijjoarsrolletjes, din is n nijjoar nait te zain omreden ding oprold is. n Gehaim, zèg moar.

Doarom woon k zo geern in dit laand, mien laand.

Lu dij oet dizze tied votgingen noar aiveghaid. Noabers haren din gedienen tou. As mitleven mit noabestoanden, eergiereg. Hail vrouger nog mit peerd en woagen, loader mit n koets, as ie wat sinterij haren. Mit schiere peerden der veur en klokgelu.

Moi, is oans grout noar nander. Moi e, as ie votgingen. Moi is nog mien groutnis noar lu tou. Overaal is dat zo in pervinsie.

As dik wicht kwam k veul in Hoezen [Huizinge] bie mien schoulvriendin. Dij haar wis n bruier dij wèl wat in mie zag.

Hai vruig mie dou: ‘wilst t mit mie hemmen? Nou joa zeggen aans huift t nait meer.’ k Zat dou mit hom in n Ford Zephire. k Waarkte dou in ol Diakonessenhoes in Stad. k Heb joa zeggen doan, 40 joar laank soam west. Grunneger jongs binnen kört van stof. Lu waiten nou noa n uur aal dat wicht n potje in heur lief het, mor in mien tied nait. Aal gingen wie zulf moaken. Mien schoonmoeke was aaid aan t braaien veur mien potje. k Kin ja nait braaien en zokswat, nog nait e. Mor doar haar k dus mien schoonmoeke veur.

Potjes gingen wie gat òfslikken as wie op kroamvezide gingen. Vraauwlu lagen dou 10 doage stief op bèrre, dat was dou zo. Mit luiers van stof. As dij aan lien mit kniepers vaast zaten en t was n stoere bries wind , din leek dat zo schier, zo schoon. Mor dat heurde ja zo.

Doarom woon k zo geern in dit laand, mien laand.

Poaskedoagen aaier eten mit riest, krintstoet, rezienen. Stoeten wazzen zo groot as n bèrplaank. Hail veul aaier, pien in t lief der van.

Preek lustern in kèrk. Neuten schaiten, mit haile dörp. Grof wèr der inzet aan sinterij, vrouger was dat vanzulf. t Was zo noflek mit nkander bie mekoar.

Mit Poaske kwamen bainen bloot bie wichters. Kòld of nait. Kaggelpiep kwam der din ook weer in. Mit törf, briketten of holt.

As t dik winter was din wazzen aal roamen dicht mit de schierste blommen van ies. Mit warm oazum aan roam veur n klaain goatje, om noar boeten te kieken.

Doarom woon k geern in dit laand, mien laand

Pinksterdoagen raaisde èlk noar Delfziel tou. Op fiets, begriep ie, want auto’s wazzen der ja nait zoveul. Kermis, schaiten. Draaimeulen dat ging ja zo hoog, levensgevoarlek. Spijen as n raaiger as ie der weer oet wazzen. Zoveul lu dij echt oet dörp vot gongen, n mirreg oet.

Grode vekaanzie, wat is dat. Haren wie lu gain tied veur. Op t laand was van aal te doun mit oogst. Kinner haren drij week vrij en mozzen ook mithèlpen. Kinneraarbaid haren wie ja nog noeit van heurt. Veul minsken dij in dainst wazzen bie n kobbelboas, haren t drok op t laand. Psaalms zingen deden zai, òf ouwe taaie jippie, jippie jé. Dat klonk hemels over t veld. Schoven werden op woagen zet, as t n domme schovenzetter was din donderden aal schoven der òf. Din was Laiden in laast vanzulf.

Van oorlog wait k ook best nog wel wat. Wie woonden dou op Leentjer, mien pa haar n loopgroaf groaven. Want sums en din waren Duutsers aan t schaiten vanoet Delfziel. Wie haren doar n droevenkas stoan, dou ais op n moal n bomberderment aan loop was. Wie zaten in dij loopgroaf veur vaileghaid. Mien pa en moeke schietensbenauwd. Wat zol der mit droevekas gebeuren?

Brug was aan diggels, moar aan droevenkas was nait ain roet kepot. Mien pa zee dou: ‘n Gods wonner is t west’. Loader binnen wie op n boot goan wonen, dij haildaal onner rait zat. Mien oom dou mos onnerdoeken, dat dee hai in boot, hai laag din onner raait in loadroemte van schip. Overdag kroop hai deur sloten hìn. Gain soldoat mos hom zain vanzulf, want din wer hai deelknalt.

Bevrijden mitmoakt op boot. ‘Kanadezen kommen der aan’, zee moeke. k Ston op waalkaant, k wait t nog zo goud. Sukkeloa, koekjes mit nog aaner lekker spul. Engels pruiten zai mit mie, k was ja n klaain wichtje nog, mor k heb n doetje had van ain van dij soldoaten. Oorlog is bie mie begonnen dou k op schommel zat onner n pereboom. k Haar dou laast van wirms, hail veul kinner haren dat. k Kreeg as eten veul potje ruier mit baitenstroop, lekker is dat west. Ook boukwaait gört kregen wie din. Mien moeke kon hail goud koken en bakken. Honger heb k noeit had. Wie haren aal in toen gruien. 

Mien schoultied is begonnen in Sibboern. Woltjerspoor is in dij tied ook opbloazen, as klaain kind heb k in dat zaand nog speult. Dou oorlog krekt veurbie was bin k mit mien olluu op fiets noar Heveskes west, over Woagenbörgen, Kloosterloan laangs. Mien moeke heur zuster woonde doar. k Mog nait noar kaant van weg kieken van mien pa en moeke. Doar lagen dode soldoaten onner n klaaid, eentje wieder op ook n kobbeltje loakens. Oorlog was krekt veurbie en din is dat zo, mor as kind ervoar ie dat nait zo.

Mimeroatsies van mien kaant, over mien laand van vrouger en mien laand van nou.

In mien schoultied heb k ook swimmen leren doan, grondje kroepen, op t lief in zaand din drög swimmen. Tot touw aan tou konnen wie in wotter kommen. As wie te wied in Schildmeer gingen din was t nait best. Mor k bin der nog.


Bovenstaande tekst is ingezonden naar aanleiding van de schrijfwedstrijd 'Thuis in Groningen'. Onder het thema 'Thuis in Groningen' vind je meer verhalen van de schrijfwedstrijd.