Rock Braziliano kwam ter wereld in 1630, een roerige tijd die hem vele mogelijkheden zou gaan bieden. De stad Groningen maakte deel uit van de Stad & Lande, een gewest dat onderdeel was van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Opstand tegen wereldmacht Spanje was nog in volle gang en de kleine Republiek wedijverde om de wereldmacht, met name op zee. Dankzij de handel op de Oostzee en de handel via de VOC en de WIC konden handelaren soms schatrijk worden. Via de Compagnieën werden ook verschillende koloniën gesticht. Onder andere op eilanden in de Caribische Zee en in Nieuw-Holland, in het huidige Brazilië.

Gerrit Gerritszoon

Groningen zou niet lang een thuisbasis vormen voor Braziliano. Zijn ouders, die handelaren waren, hadden hem vermoedelijk Gerrit Gerritszoon gedoopt en al op jonge leeftijd meegenomen naar Nieuw-Holland. In die kolonie in Zuid-Amerika heeft Gerrit waarschijnlijk tot 1654 gewoond, daarna werd het gebied heroverd door de Portugezen. Gerrit koos ervoor uit te wijken naar Jamaica en kwam terecht in het stadje Port Royal. Daar sloot hij zich aan bij de boekaniers – groepen Engelse, Franse en Nederlandse zeerovers die strategisch voornamelijk Spaanse schepen aanvielen. Gerrit scheepte in als matroos bij kapitein Adriaen van Diemen Swart en werd al snel geliefd bij de bemanning. Niet lang daarna confisqueerde hij samen met een groep bemanningsleden een zeilschip, waarvan hij kapitein werd.

Rock Braziliano

De bemanning doopte hun kapitein 'Rock Braziliano', en al snel wist Rock een reputatie op te bouwen als berucht boekanier in de Caribische zee. In 1664 veroverde hij het Spaanse schip de Sevillana dat veel geld aan boord had, en bracht het naar Jamaica. Met die overwinning verwierf hij grote bekendheid. Dankzij dit succes verkreeg Rock een leiderspositie binnen de groep van Nederlandse boekaniers die gezamenlijk ten strijde trokken op zee.

Berucht zeerover

Een typerend verhaal dat de ronde doet over Rock is dat hij tijdens één van zijn eerste tochten op de Caribische zee gevangen werd genomen bij de Mexicaanse stad Campeche en dat hij naar Spanje gedeporteerd werd. Wonderbaarlijk genoeg wist hij zijn vrijheid terug te veroveren en terug te keren via de Atlantische oceaan naar Jamaica. Daarna werkte hij samen met een andere beruchte zeerover, L’Olonnais genaamd, en na een gezamenlijke aanval kreeg Rock weer zelf een schip ter beschikking. Samen met beruchte boekaniers Jelles De Lecat en Henry Morgan en 470 andere piraten viel hij in 1670 Panama-Stad binnen. Ze zouden de stad een maand in handen hebben gehad voordat de Spanjaarden hen verdreven.

Listig

Ook over het karakter en optreden van Rock Braziliano gaan veel verhalen rond. Hij was listig en kon met veel bluf de Spanjaarden te slim af zijn. Zo blufte hij tijdens een gevangenschap een keer dat hij een brief had, afkomstig van meerdere boekaniers. Daarin stond dat ze de stad waar hij gevangenzat, Campeche, gezamenlijk zouden plunderen en uitmoorden als hem iets zou overkomen. De bluf werkte en zijn leven werd gespaard. Zonder die list was hij waarschijnlijk geëxecuteerd, want de Spanjaarden wilden graag van hem af.

Braziliano de bruut

Rock Braziliano moet één van de wreedste zeerovers van de Cariben geweest zijn. Zo had hij weinig zelfbeheersing en gedroeg hij zich vaak alsof hij bezeten was door woede. Als hij gedronken had, zwierf hij als een gek door de stad en was niemand veilig voor hem. Willekeurige personen die hij tegenkwam zou hij een been of arm hebben afgehakt. Vooral zijn grote vijanden, de Spanjaarden, moesten het ontgelden. Hij martelde en doodde ze en zou ze zelfs levend geroosterd hebben. Ook voor zijn eigen manschappen was hij genadeloos en waren zijn straffen onvoorstelbaar wreed. Mede daardoor zou er nooit muiterij op zijn schepen zijn geweest en hadden zijn bemanningsleden groot ontzag en vrees voor hem.

Zijn naam zingt voort

Er zijn geen gegevens bekend over Braziliano van na 1671. Of hij toen is overleden, of zich teruggetrokken heeft op Jamaica is onbekend. Mogelijk is ook dat hij een zeemansgraf heeft gehad of zelfs dat hij toch door de Spanjaarden is opgepakt en geëxecuteerd. Zeker is wel dat zijn naam in het Caribisch gebied tot op de dag van vandaag rondzingt samen met die van De Lecat, Henry Morgan en L’Onollais. Zijn naam komt voor bij bordspelen, computerspelletjes, piratenbeeldjes en in films. De bijzondere wereld waarin de Groningse Gerrit Gerritszoon uitgroeide tot Rock Braziliano is fascinerend, afschrikwekkend en tekenend voor die tijd.

Dit artikel is grotendeels gebaseerd op de boeken van Alexandre Exquemelin over de boekaniers van Amerika uit 1678. De verhalen in het boek zijn niet geheel geschiedkundig, maar de schrijver was wel ooggetuige van zeker twee boekaniersreizen. De boeken van Exquemelin vormden de basis voor de vele zeeroververhalen die volgden in latere eeuwen.