Macht & Pracht
1919 tot 2019
Uno Animo, een 'woeste vereniging'
Muziekvereniging Uno Animo werd in 1919 opgericht door een paar Zuidwolder jongelui. De honderdste verjaardag werd op 9 november 2019 met een jubileumconcert gevierd.

Uno Animo in 2019. – Foto: archief Uno Animo
De jongens hadden een plan pakten het op, zochten een dirigent en op 7 augustus 1919 werd Muziekvereniging Uno Animo (één van zin) opgericht. Zij gingen voortvarend van start. Iedereen kon zich als lid inschrijven voor tien gulden inschrijfgeld (voor velen bijna een weekloon) en een contributie van 15 cent per week. Bij opzegging zonder geldige reden moest 10 gulden boete worden betaald en ook op te laat of niet op de repetities verschijnen stond een boete. Bovendien werden er donateurs geworven tegen betaling van één gulden per jaar of de aanschaf van aandelen van vijf gulden.
Van het verworven beginkapitaal werden muziekinstrumenten gekocht. Maar niemand kon spelen, dus moest dirigent (directeur) Veldman ze dat eerst bijbrengen. Niet iedereen kreeg het spelen onder de knie, een enkeling kwam niet verder dan het roepen van 'tuut, tuut'. Na een jaar oefenen werd het eerste concert in Zuidwolde gegeven. Na het tweede concert, dat tussen twee Noordwolder kroegen werd gegeven, steeg het succes sommigen naar de bol, wat resulteerde in een gevecht onder het biljart terwijl een ander erbovenop een vals Wilhelmus toeterde.
Ze gaan door
Veldman wist de muzikanten zo goed op te leiden dat ze al snel optraden en naar concoursen gingen. In 1923 behaalden zij de derde prijs op een concours in Groningen. Er zouden nog vele successen volgen. Het niveau steeg en de prijzen stroomden binnen, evenals de bevordering naar hogere klasseringen. Een eerste prijs werd in 1932 beloond met het vaandel dat nog steeds bij Eetcafé Moeke Vaatstra aan de wand hangt. Meer prijzen en promoties volgden en in 1936 speelden zij zelfs in de afdeling ‘uitmuntendheid’.
Dorpsleven
In het dorp greep de fanfare alle mogelijke gelegenheden aan om te spelen. Koninginnedag, bevrijdingsdag, optochten, corso’s en natuurlijk werd voor jubilarissen en bij rouwen en trouwen van dorpsgenoten gepaste muziek ten gehore gebracht. Overigens werd er niet alleen gemusiceerd; er werd ook toneelgespeeld. De jaarlijkse muziek- en toneeluitvoeringen werden al dan niet met aanvulling van toneelspelers van buitenaf gehouden.
Het korps was verweven met het dorpsleven van Zuid- en Noordwolde. Hele gezinnen en zelfs verschillende generaties speelden en spelen nog mee in de vereniging: lidmaatschappen van 40 of 50 jaar waren geen uitzondering. De leden maakten uitstapjes en dagtochten, zoals naar Slagharen waar zij dan meteen ook een concert gaven. In 1939 werd besloten dat ook dames mee mochten spelen waardoor er nog meer familieleden deelnamen. Dat moet een druk muzikaal leven zijn geweest: oefenen, repetities, optredens, serenades, concoursen van verschillende geledingen, en ook solistenconcoursen waar veel prijzen mee in de wacht gesleept werden.

Uno Animo in 1946. – Foto: collectie Historische Vereniging gemeente Bedum
Woest?
De vereniging heeft in die honderd jaar heel wat ups en downs meegemaakt. De eensgezindheid was soms ver te zoeken..! Zoals in vele verenigingen was het een komen en gaan van bestuursleden (hoewel sommigen het tientallen jaren uithielden) en regelmatig een zoektocht naar (bestuurs-)leden, dirigenten en geld. Tweemaal leek het erop dat het eind in zicht was, maar de schouders gingen er weer onder en een aantal keren werd het roer radicaal omgegooid. In 1954 kwam er een drumband bij de fanfare, De fanfare werd een jeugdorkest, er waren tijden met een boerenkapel, een blaaskapel en solisten. In de jaren zestig ging het prachtig, met veel optredens en concoursen met prijzen, maar daarna zakken ze terug. Halverwege de jaren tachtig was er een recordaantal leden (55) maar het niveauverschil was zo groot dat het jeugdkorps niet meer goed draaide en ook de blaaskapel repeteerde niet meer. Crisis in de drumband, nieuwe instructeurs wisten het tij te keren.
In ’rampjaar’ 1992 vertrokken beide instructeurs en het bestuur liep leeg: hoe nu verder? Ondertussen gingen de optredens wel door. In 1994 werd voor het afscheid van het huisartsenechtpaar Vegt-Nysing in Bedum een speciale Vegt-mars gecomponeerd en door fanfare en drumband gespeeld. De drumband was inmiddels aangevuld met lyra’s en pijpers tot een lyraband. Maar in 1996 ging het roer weer om: de big band werd opgericht, de muziekkeuze veranderde en er kwam een majorettepeloton. De fanfare liep leeg en werd opgeheven. Dit alles doet de schrijfster van het jubileumboek opmerken: 'Eigenlijk zijn we toch wel een woeste vereniging!'
Het gaat weer bergopwaarts, er worden weer prijzen gewonnen door bands en majorettes en het ledental stijgt weer. In 2008 bereikt Uno Animo zijn huidige formatie, de big band speelt door, de lyraband is het jaar ervoor omgetoverd tot malletband en de majorettes zijn ermee opgehouden.
En nu?
Big band en malletband spelen onvermoeibaar voort en zijn van plan om nog heel lang door te gaan, want wat is een Koningsdag, Sinterklaasintocht of wandelvierdaagse zonder muziek?
Bronnen:
B. Heemenga en B. Cremer, Muziekvereniging Uno Animo, Jubileumboek 1919-1999,
Delpher.nl
www.unoanimo-zuidwolde.nl