In de bibliotheek van Finsterwolde genieten de bezoekers van het Vrijheidscafé op maandagavond van de hapjes van Geerte van den Wildenberg. Zij heeft zich met haar cateringbedrijf 'De Porrepoele' laten inspireren door enerzijds de schaarste van de Tweede Wereldoorlog en anderzijds de rijkdom van de voedseldroppings. 'Een oerhollandse boterkoek tegenover een Amerikaanse brownie.' Ze vraagt de aanwezigen om aanvullingen. Ali Blaauw (1931): 'We maakten een soort pindakaas van beukennootjes.' 

Plannen

De vrijheidscafés, in Finsterwolde de vierde in de serie van twaalf, hebben tot doel om (streek)verhalen uit de Tweede Wereldoorlog te koppelen aan projecten die in 2020, wanneer we 75 jaar bevrijding vieren, op een artistieke manier het oorlogsverleden tastbaar maken.  

Angela Schulinga, ambtenaar van de gemeente Oldambt belast met de subsidieregeling '75 jaar vrijheid', geeft een toelichting op de rol van de gemeente: 'Wij doen zelf niet zo veel, maar maken wel dingen mogelijk. In april staat er een re-enactment op het programma en we doen mee aan het kunstwerk 'Levenslicht' van Daan Roosegaarde. We vinden het mooi dat de festiviteiten met de 75 verhalen een extra dimensie krijgen.' 

Er zijn nog meer plannen die al worden uitgewerkt. Ide van der Molen van het 4/5-meicomité in Finsterwolde: 'Een groep van 65 Belgen gaat naar Veele om daar de bevrijding te herdenken (Belgische para's bevrijdden Veele) en ze komen waarschijnlijk ook naar Finsterwolde, want hier zijn ze ook geweest bij de bevrijding. Op 4 mei hebben we 's middags sprekers en 's avonds natuurlijk een plechtigheid. Op 5 mei is het natuurlijk groot feest. Iedereen zegt dat het niet gaat lukken, maar we willen een optocht organiseren: laat zien wat je mag doen in vrijheid.' 

Dichter Rob Rosendahl werkt mee aan het project 'Dichter bij het verleden'. 'We stimuleren ouderen om verhalen te vertellen uit hun jeugd. Jongeren maken daar vervolgens gedichten bij.' 

Verhalen

Sanne Meijer licht de geselecteerde verhalen voor het Oldambt kort toe. Het verhaal van 'Domie Ader' is bekend, net als dat van de verzetsgroep rond Willem Dresselhuis en dat van het joodse meisje Liesel Aussen. Minder bekend is dat er in het Oldambt een kabelwacht fungeerde en dat Nederlandse soldaten op 10 mei 1940 nog felle tegenstand hebben geboden bij een brug bij Nieuwolda. De kinderherinneringen van Jan Wolthuis aan zijn geboortedorp Ganzedijk maken het zestal geselecteerde verhalen compleet. 

Op zoek naar antwoorden

Vragen zijn er ook.Van der Molen zoekt nog passende muziek voor bij de herdenking. Betsie Beishuizen organiseert tijdens het bevrijdingsfestival Oldambt 'specifiek iets voor kinderen, maar we weten nog niet zo goed wat.' Alfred Jager en Yvette Koers van het 4/5-meicomité in Midwolda: 'We zoeken een verhaal uit de omgeving en een verteller die dat mooi kan brengen.' 

Na het algemene gedeelte gaan de aanwezigen 'speeddaten'; op zoek naar anderen die hen kunnen helpen bij het beantwoorden van een vraag of het oplossen van een probleem. Ali Blaauw (1931) is naar het Vrijheidscafé gekomen uit interesse en omdat ze regelmatig haar medewerking verleent aan allerlei projecten. 'Ik woonde in de oorlog in Winschoten,' vertelt ze. Daar woonden veel Joden, die lang niet allemaal terugkeerden. 'Onze tuin grensde aan het spoor. Elke dinsdagmiddag rond twaalf uur bleven de treinen vanuit Westerbork achter ons huis even stil staan. In het begin waren het nog gewoon passagierstreinen. We vonden briefjes die de mensen eruit gooiden. Er was altijd een bakker die daar een volle korf met brood uitdeelde aan de passagiers. Wij dachten dat die mensen aan het werk gingen.' 

Op ideeën gebracht

Aan het einde van de avond vraagt presentator Okkie Smit welke contacten er zijn gelegd en wat er is besproken. Geert Oude Weernink van Vrijdag Advies: 'Wij zijn geen evenementenbureau, maar we bieden hulp en oplossingen bij vragen. Zo konden we de mensen van Midwolda wat tips aan de hand doen.' Paula Mulder, ook van Vrijdag, vult aan: 'Betsie Beishuizen wilde iets doen voor kinderen. Ik heb haar verwezen naar De Klinker in Winschoten, waar een project voor kinderen wordt gestart. Verder heb ik gesproken met Rob Rosendahl en we gaan zeker een vervolg geven aan dat project.' 

Harm Meijer uit Nieuweschans: 'Bij binnenkomst had ik geen idee van wat we konden verwachten. Maar deze avond en wat we hier gehoord hebben, heeft ons wel op ideeën gebracht.'