75 jaar vrijheid

1940 tot 1945

Vrijheidscafé Stadskanaal: 'Een enórme stad...'

Van 12 november t/m 4 december 2019 trok De Verhalen van Groningen samen met Biblionet, Groninger Forum en VRIJDAG Advies door de provincie Groningen met het Café van de Vrijheid. In het kader van het provinciale programma 75 Jaar Vrijheid haalden we in iedere Groninger gemeente verhalen op over de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast zochten we Groningers die deze lokale verhalen op hun eigen manier willen verbeelden. Dit is het verslag van het Verhalencafé in de bibliotheek van Stadskanaal, in de gemeente Stadskanaal.

Vrijheidscafé Stadskanaal: 'Een enórme stad...'

Foto: Duncan Wijting

In de enorme bibliotheek van Stadskanaal zijn op donderdag 28 november een kleine twintig gasten naar het tiende Café van de Vrijheid gekomen. Presentator Marcel Nieuwenweg heet iedereen van harte welkom, waarna Anja Reenders en Geert Oude Weernink uitleggen wat de bedoeling is van het project en de diverse activiteiten en programmeringen rondom.  

Plannen

Voor Stadskanaal zijn vier iconische verhalen geselecteerd, waaronder het bekende verhaal over het 'Stadskanaalster Achterhuis'. Het bestuur van de Stichting Drenth Monument is aanwezig en legt uit wat de plannen zijn voor een blijvende herinnering aan de zestien onderduikers die een veilige schuilplaats vonden in het boerderijtje van de familie Drenth aan de Kromme Wijk in Stadskanaal. Jaap Duit: 'We hebben ons idee voorgelegd aan Lammie Kosses, de nog levende dochter van het gezin, die trouwde met een onderduiker. Zij reageerde positief. Kunstenaarscollectief WINKAL uit Ter Apel heeft een ontwerp gemaakt.' 

Bernard Winkel, de ontwerper: 'Er waren bij de bevrijding 21 mensen aanwezig in het huis. Het kunstwerk zal bestaan uit 21 gebogen platen cortenstaal, die elk een levensverhaal verbeelden door hun verschillende formaten en posities.' 

Duit: 'In mei willen we het kunstwerk laten onthullen. Een paar meter ernaast komt een zitelement met de 21 namen en een QR-code, waarmee je meer informatie kunt opvragen. Er komt ook een educatieproject bij, want het verhaal moet verteld blijven.' 

Grote steden

Geert Volders van de Synagoge Groningen vertelt over het project dat moet uitmonden in een nieuwe museale inrichting van het pand aan de Folkingestraat. 'We zijn vooral ook benieuwd naar de vraag: 'hoe herpakt Joods Groningen zich na de oorlog?'' 

Foppe Wesseling is lid van de band VAT uit Ter Apel. 'Wij zingen Ierse liedjes, maar willen graag iets Groningstaligs doen. We beheersen de taal echter niet goed genoeg.' Geert Oude Weernink gaat met hen in gesprek en stelt uiteindelijk voor om een workshop te regelen.  

Eltjo Bolhuis woont in Stadskanaal maar groeide op in Oostwold, Oldambt. Hij is vanavond als geïnteresseerde te gast. 'Wij zijn door de Polen bevrijd. Met handen en voeten konden we een beetje met die soldaten praten. 'Het valt me op dat jullie hier zo'n grote steden hebben,' zei een Pool. 'Er kwam geen einde aan toen we er doorheen gingen.' Bleek dat hij het over Musselkanaal en Stadskanaal had, haha!'