‘Handelsvereeniging Atlanta NV’ wordt in mei 1917 in het leven geroepen door een groepje kooplieden, onder wie de gereformeerde koffiehandelaar Hendrik Nagel sr. Het bedrijf, dat zich toelegt op de fabricage van meelproducten als puddingpoeder en de groothandel in gedroogde groenten en grutterswaren, wordt gevestigd in het pand Hoge der A 13. 

Broers

In 1931 wordt Nagels oudste zoon Hendrik jr. (geb. 1905) directeur. Diens jongere broer Willem Hendrik (geb. 1910), die in Groningen rechten studeert, maakt voor Atlanta een ‘Toren Kwartetspel’. Later zal deze als criminoloog en schrijver naam maken. Als de oorlog uitbreekt worden beide broers actief in het verzet. 

In 1944 laat W.H. Nagel onder zijn eigen naam Suite van de Zee en Terzinen van de Mei bij de tegenover Atlanta gevestigde drukkerij van H.N. Werkman drukken. Later schrijft hij vooral onder zijn, als schuilnaam ontstane, pseudoniem J.B. Charles. In ‘Volg het spoor terug’ blikt Willem Nagel terug op de oorlogstijd en de ‘moord’ op zijn broer.

Verzet

Atlanta-directeur Hendrik Nagel jr. maakt deel uit van de verzetsgroep ‘De Groot’ en helpt onderduikers. In het najaar van 1944 geeft hij in de fabriek een tijdje onderdak aan een zender van de inlichtingengroep ‘Beatrix’. Als verzetsmensen in Uithuizen worden opgepakt en gemarteld, valt Nagels naam. Op 21 februari ’45 wordt hij gearresteerd. Net als zijn vriend Werkman wordt Hendrik enkele dagen voor de bevrijding uit het Huis van Bewaring gehaald en door een Sonderkommando van de SD naar een executieplaats gebracht. Zo vindt Hendrik Nagel op 9 april ’45 met 7 anderen in Norg de dood. 

Klaas Nagel

Nagel sr. heeft als ‘gedelegeerd commissaris’ in september 1945 de ondankbare taak de Kamer van Koophandel te melden dat zijn zoon Hendrik ‘wegens overlijden’ als directeur is ‘uitgetreden’ en is opgevolgd door zijn zoon Klaas (geb. 1913). De laatste, die voordien werkzaam was bij handelsmaatschappij Continental in bakkerijgrondstoffen, laat het pand aan de Hoge der A door architectenbureau Klein dan wat verhogen. 

Duyker

In 1951 wordt de directie van het bedrijf op een opmerkelijke wijze uitgebreid. De leiding - die naast directeur Klaas bestaat uit vader Hendrik, broer Jan (geb. 1909) en het oud- ARP kamerlid G.A. Diepenhorst als commissarissen - besluit Wilhelmus Josephus Duyker aan te stellen als mede-directeur. 

De benoeming komt met name voor de weduwe van de gefusilleerde Hendrik Nagel als een schok, want Duyker heeft een oorlogsverleden! Deze in Amsterdam geboren fabrikant is van 1942 tot het eind van de oorlog namelijk ‘Verwalter’ geweest bij de van joden gezuiverde puddingfabriek Polak. Na de oorlog heeft hij twee jaar gevangenisstraf gehad vanwege zijn lidmaatschap van NSB, SS en aanverwante organisaties. 

Einde

Met de broer van de gefusilleerde Nagel en de ‘foute’ Duyker samen in de directie duurt de oorlog in feite nog jaren voort. Eigenlijk komt hieraan pas een einde met het overlijden van Klaas Nagel in ’74 en het uittreden van Duyker het volgende jaar. Het einde van het oude Atlanta is dan al in zicht. 

In 1977 gaat het bedrijf samen met meelproducent Dethmers. Als Atlanta-Dethmers wordt tot de dag van vandaag verdergegaan in het bedrijfspand van de laatste aan het Hoendiep. Hoge der A 13 wordt na een korte kraakperiode en ingrijpende verbouwing veranderd in een appartementencomplex.