Nadat Napoleon definitief was verslagen, werden overal in Europa koningen op tronen teruggezet en nieuw geïnstalleerd. Nederland kreeg in 1813 Willem I als soeverein vorst, die zich twee jaar later tot Koning der Nederlanden uitriep. Willem-Alexander is de zevende generatie na hem van hetzelfde vorstenhuis, de Oranje-Nassaus.

Koning Willem I kwam in zijn leven één keer naar Groningen voor een officieel bezoek. In de zomer van 1830 maakte hij een reis door zijn koninkrijk, waarvan verslag werd gedaan in de Groninger Courant. Via Zwolle en Assen kwam de koning op 21 juli 's aan het einde van de ochtend in Groningen aan. Na wat plichtplegingen en muziek 'onder de allerlevendigste toejuichingen eener ontelbare menigte en het spelen van het Carrilon', stonden er in anderhalve dag een heleboel activiteiten op de rol. Het begon met een vier uur durende audiëntie voor allerlei notabelen, bestuurders, officieren en andere 'partikuliere personen'. Een eenvoudige maaltijd bij de burgemeester en een bezoek aan een oude vriend, gevolgd door nog een maaltijd en een dansfeest in de Schouwburg vulden de rest van de 21e. De volgende dag was Willem al vroeg weer op, want om acht uur inspecteerde hij het garnizoen. Vervolgens bezocht hij nog wat 'publieke gestichten en andere inrigtingen' en 's avonds was er weer een diner en daarna een galapresentatie. Op 23 juli vertrok Willem I naar Leeuwarden.

Willem II

Daarna was het voor de Groningers wachten op de volgende koning. Willem II kwam elf jaar later, in 1841, met zijn vrouw Anna Paulowna en twee van zijn kinderen, prins Alexander en prinses Sophia. Kroonprins Willem was er niet bij. De leden van het koninklijk gezin hadden een druk programma, waarbij er echter voldoende tijd was voor een favoriet tijdverdrijf, namelijk de paardenrennen. 'Allerontzettendst talrijk was de menigte, die hier tezamen gevloeid was, en de doorslaandste blijken gaf, hoezeer dat volksfeest in dit Gewest op hoogen prijs wordt gesteld.'

Verder bezocht de koningin het Guyotinstituut voor doven, maakte de familie een uitstapje naar Delfzijl en werd er vuurwerk voor hen afgestoken. Dat Guyotinstituut werd ook al bezocht door Willem I en de generaties na hem zouden ook elke keer daar ontvangen worden.

Willem III

Toen hij drie jaar op de troon zat, kwam Willem III in 1852 naar Goningen. Opnieuw een feestelijk versierde stad, audiënties, diners, feestelijkheden en weer een bezoek aan het Guyotinstituut. Ditmaal maakte de koning ook een lange tocht door de Ommelanden. Willem III zou slechts éénmaal in zijn leven in Groningen komen, al spreekt hier en daar een bron over nog een bezoekje, in 1873.

'Schattig koninginnetje'

Na het officiële bezoek van Willem III in 1852 moest Groningen ruim dertig jaar wachten op het volgende koninklijke bezoek. Koningin Wilhelmina en koningin-regentes Emma kwamen in juni 1892 maar liefst vijf dagen lang naar het Noorden. Het weer was stormachtig slecht, maar dat mocht de pret niet drukken. De vorstinnen kwamen met de trein en genoten van paardenraces, bezochten inrichtingen en instituten en opvallend is het, dat aan de beide vorstinnen voortdurend bloemen werden aangeboden. Bij elke gelegenheid of tussenstop in het programma kwam er een kind of 'jongejuffrouw' naar voren om 'H.H. M.M.' – hare majesteiten – een boeketje te geven. In het Nieuwsblad van het Noorden zocht de verslaggever de schattigste passages en uitspraken uit om af te laten drukken: 'Het Koninginnetje […] zeide recht kinderlijk: 'Ik dank U wel, burgemeester, ik vond het hier heel prettig en wat waren de menschen lief voor mij.''

Wilhelmina houdt van Groningen

Koningin Wilhelmina zou de Stad tijdens haar leven en regeerperiode (van 1890 tot 1948) verschillende keren bezoeken en ook haar man, prins Hendrik, kwam graag in Groningen. In 1903 bekeek ze samen met haar man het splinternieuwe Algemeen Provinciaal, Stads- en Academisch Ziekenhuis. Prins Hendrik kwam in 1909 met zijn schoonmoeder Emma het nieuwe Academiegebouw openen; Wilhelmina was krap twee maanden eerder bevallen van haar dochter, Juliana. In 1914 kreeg Wilhelmina een eredoctoraat in de Nederlandse letteren uitgereikt en in 1922 deed de hele koninklijke familie mee aan de feestelijkheden rondom 250 jaar Groningens Ontzet (Bommen Berend). Paardenrennen, rijtoeren, bezoekjes aan instituten en vooral weer heel veel bloemen. Alle keren reisde de koninklijke familie per trein.

Ook in 1929 bezochten de royals Groningen. Eén dagje Stad en één dagje Ommeland. Op 2 juli maakte het koninklijk gezin een autotocht langs achtereenvolgens: Zuidhorn, Noordhorn, Grijpskerker Nieuwzijl, Zoutkamp, Lauwerzijl, Vierhuizen, Ulrum, Leens. Den Hoorn, Baflo, Warffum, Usquert, Zandeweer, Eppenhuizen. Garsthuizen, Stedum en Loppersum. 'In elke plaats stonden wel schoolkinderen klaar om de majesteiten toe te zingen met een lied of bloemen aan te bieden.' De tocht duurde van half tien 's ochtends tot vijf uur 's middags...! Meteen na terugkomst in Groningen stapten Wilhelmina, Juliana en Hendrik in de trein terug naar huis.

Boot, bloemen en krakelingen

De 22-jarige prinses Juliana kwam in 1931 in haar eentje per auto naar Groningen, om aan het Winschoterdiep een boot te dopen. Het opleidingsschip dat ze te water liet, werd 'Prinses Juliana' gedoopt. Na nog een kort bezoekje aan het Museum van Oudheden vertrok Juliana al weer snel terug naar huis. Haar moeder kwam in juni 1938, zeven jaar later, met Bernhard opnieuw naar de Stad. Juliana was in januari bevallen van haar dochter Beatrix en bleef thuis.

Wilhelmina bezocht natuurlijk het doveninstituut, Bernhard woonde harddraverijen bij en het koninklijk bezoek maakte een rijtoer door de stad. Dit keer kreeg Wilhelmina naast bloemen ook bonbons en krakelingen, bij een bezoek aan een bakkerstentoonstelling. De koningin onthulde in het Academiegebouw een gebrandschilderd raam van Ploegschilder Johan Dijkstra.

Na de oorlog

Pas twaalf jaar later komt er weer koninklijk bezoek naar Groningen. Juliana is inmiddels koningin en krijgt op in juni 1950 een eredoctoraat aangeboden. Het is een ouderwets bezoek 'voor het volk', dat dient als officiële kennismaking met het koninklijk paar. Rijtoeren en bezoekjes aan opnieuw de bakkerijtentoonstelling, het ziekenhuis en – natuurlijk – het doofstommeninstituut. Juliana krijgt van de bewoners van Helpman een kraantjespot en verder op de route weer talloze ruikers en boeketten.

In 1954 komt Juliana, die ook al de eerste was om met een auto te arriveren, per vliegtuig naar Groningen. De krant maakt niet alleen gewag van haar activiteiten, maar ook van haar kleding en de merken auto's waarin ze wordt rondgereden (landauer, Cadillac), niet alleen door de stad, maar ook over het Hogeland. Ook bezoekt de koningin de nieuwe studentensociëteit Mutua Fides.

Steeds vaker

Vanaf eind jaren vijftig worden de koninklijke bezoeken regelmatiger. Er komen meer werkbezoeken en korte, officiële visites voor bijvoorbeeld de opening van het nieuwe stadhuis (1965), een nieuwe afdeling van het ziekenhuis (1984) of het gebouw van de Gasunie (1994). Koninginnedag wordt vanaf het aantreden van Beatrix als koningin niet langer 'thuis' in een paleis gevierd, maar tussen de mensen. In 1990 bezoekt de vorstin Loppersum en Haren en in 2004 Warffum en Groningen.

Veertien jaar later, in 2018, is het opnieuw Groningen waar de koninklijke familie naartoe komt voor de feestelijkheden. Inmiddels is het Koningsdag en inmiddels is het koning Willem-Alexander, maar net als bijna tweehonderd jaar eerder zal het bezoek plaatsvinden 'Onder de allerlevendigste toejuichingen eener ontelbare menigte'.