Wad & Water

De zee neemt, maar geeft nog meer

Kijk, nu vinden we de Wadden allemaal prachtig. Wat een vogels, wat een uitzichten, wat een stilte. Hebben we het nog niet eens over de zeehonden. Misschien is het wel de mooiste plek van Nederland om te genieten van de ongerepte natuur. Vroeger was dat wel anders. Dan waagde je je alleen op het wad als je er als visser of zeeman je brood verdiende. Alle anderen keken wel uit. Die kwamen de dijk niet over. Voor geen goud. Water was gevaarlijk en onvoorspelbaar. Geen wonder dat we er zo over dachten. Als je weet voor hoeveel ellende dat water zorgde. Bij stormvloed braken regelmatig de dijken door. Hup, ging er weer een stuk kostbare landbouwgrond verloren. De zee vrat het land op. Wist je dat de Dollard vroeger zelfs tot Meeden liep? Kijk maar even op Google Maps, dan zie je hoever dat landinwaarts ligt.

Profijt
Tot zover de negatieve kanten van de zee. Nu de positieve, want de zee heeft ons ook veel goeds gebracht. De zee zorgde voor een dikke kleilaag langs de kust en de rivieren. Daar bakten we in de Middeleeuwen al stenen mee van puike kwaliteit. Later in de achttiende en negentiende eeuw gingen we het land inpolderen dat we eerder door overstromingen waren kwijtgeraakt. Je raadt het al, ook daar een fikse kleilaag. En vruchtbaar dat die was. Alles wilde erop groeien. Vandaar die beroemde Groninger landbouw. Tot op de dag van vandaag hebben we er profijt van.

En natuurlijk de handel. Ook die hebben we aan de zee te danken. Van heinde en ver kwamen de schepen. De belangrijkste havenstad was Groningen. Dat klinkt misschien een beetje raar omdat het dertig kilometer van zee ligt. Maar door het Reitdiep was er een directie vaarverbinding. Moet je voorstellen, in de stadsgrachten van Groningen kon je gewoon het verschil zien tussen eb en vloed. Na eeuwen werd die koppositie overgenomen door Delfzijl en later door de Eemshaven. Grappig idee trouwens, dat als je vroeger langs een stadsgracht liep, dat je dan niet raar op moest kijken als er af en toe een zeehond met zijn koppie boven water kwam. Goedemorgen.